Rudiments and Theory of Music (10)
Tones and Intervals
အခု ဆက္ၿပီး Tone ေတြရဲ့ အေၾကာင္းကို ေျပာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အသံတသံနဲ႔ တသံ အကြာအေ၀းေတြအေၾကာင္းပါ။ ဒီေတာ့ ေအာက္က Definition ေလးေတြကို ၾကည့္လိုက္ပါ။
Note = အသံတသံအား သေကၤတျဖင့္ ေဖၚျပျခင္း (symbolic expression of a sound)
Pitch = အသံတသံ၏ အနိမ့္အျမင့္ မည္မွ်ရွိသည္ကိုေဖၚျပေသာပမာဏ (how high or low a sound (note) is)
Tone = Pitch အကြာအေ၀းျခားနားကြာျခားမႈကို ေဖၚျပေသာ ယူနစ္အတိုင္းအတာ (difference in pitch - unit)
Interval = Note ႏွစ္ခု အၾကား ကြာျခားေသာ Pitch ပမာဏ (difference in pitch between two notes)
One semitone (or half-step) = အနည္းဆံုး tone ပမာဏ (smallest tone) - ဂီတာလက္ကြက္တကြက္ အကြာအေ၀း (S လို႔ ျပပါမယ္)
Two semitones = One Whole tone (whole step) (W လို႔ ျပပါမယ္)
အေပၚမွာ ျပထားတဲ့ Note ေတြဟာ Piano ေပၚမွာၾကည့္ရင္ ခလုတ္အျဖဴေတြအျဖစ္ ေတြ႔ရပါမယ္။
ဒီေတာ့ ဥပမာအေနနဲ႔ A နဲ႔ B ဟာ one tone သို႔မဟုတ္ two semitone ကြာေ၀းတဲ့အတြက္ သူတို႔ၾကားမွာ အသံတသံ ရွိရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပဲ C နဲ႔ D၊ D နဲ႔ E၊ F နဲ႔ G၊ G နဲ႔ A တုိ႔အၾကားမွာလည္း one semitone ကြာေ၀းတဲ့ အသံတသံစီ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ Piano ေပၚက ခလုတ္ အနက္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ Note ေတြကို ေဖၚျပဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေနာက္ထပ္သေကၤတေတြ လိုလာပါတယ္။ သူတို႔ေတြကို Accidental လို႔ ေခၚပါတယ္။
Accidentals
အဲဒီ Accidental ေတြကေတာ့ Sharp, Flat, Natural, Double Sharp နဲ႔ Double Flat တုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါ သေကၤတေတြနဲ႔ ျပပါတယ္။
ဒီေတာ့ '#' ျပထားရင္ အဲဒီ note ကို အသံတ၀က္ (one semitone) ျမႇင့္တီးရပါမယ္။ ဒီလုိပဲ Double sharp ျပထားရင္ အသံတသံ (two semitones or one whole tone) ျမႇင့္တီးရပါမယ္။ Flat 'b' ျပထားခဲ့ရင္ အဲဒီ note ကို အသံတ၀က္ (one semitone) ႏွိမ့္တီးရပါမယ္။ ဒီလုိပဲ Double flat ျပထားရင္ အသံတသံ (two semitones or one whole tone) ႏွိမ့္တီးရပါမယ္။ Sharp (သို႔) Flat ျပထားတဲ့ note ကို Natural ျပန္ေရးလိုက္ရင္ မူလ အသံကို ျပန္တီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Natural Sign ဟာ Sharp (သို႔) Flat "တခု" ရဲ့ Effect ကို ျပန္ဖ်က္လိုက္တာပါ။ အဲဒီေတာ့ Double sharp နဲ႔ Double flat အတြက္ဆိုရင္ Natural Sign "ႏွစ္ခု" ျပေပးရပါမယ္။ ေအာက္မွာ Accidental ပါတဲ့ note ေတြကို Piano keyboard ေပၚမွာရယ္၊ ဂီတာ နံပါတ္ (၂) ႀကိဳးေပၚမွာရယ္ ျပထားပါတယ္။ က်န္တဲ့ႀကိဳးေတြကိုလည္း ဒီအတိုင္းရွာႏိုင္ပါတယ္။
Staff ေပၚမွာ Accidental ေတြေရးတဲ့အခါ သက္ဆုိင္ရာ note ရဲ့ ေရွ႕မွာ အၿမဲေရးပါတယ္။ အဲဒါအေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီလို ေရးထားရင္ Natural ျပန္မေတြ႔မခ်င္း အဲဒီ note ဟာ သက္ဆုိင္ရာ Accidental တန္ဖိုးအတိုင္း ဆက္တီးရပါမယ္။ သေဘာကေတာ့ #A လုိ႔ေရးလိုက္တာနဲ႔ Natural ျပန္မေတြ႔မခ်င္း #A ကိုပဲတီးရပါမယ္။ A အလံုးကို မတီးရပါဘူး။ ဒီ Accidental Sign ေတြဟာ -
၁။ ဘားတဘားအတြင္း (within one measure) မွာပဲအက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ (ေနာက္ဘားကိုေျပာင္းသြားရင္ေတာ့ ပံုမွန္အသံျပန္ျဖစ္သြားပါၿပီ။ Accidental မရွိေတာ့ပါဘူး)။ ဘားတဘားအတြင္းမွာ အဲဒီ Accidental ကို ဖ်က္ခ်င္ရင္ Natural ျပန္ေရးေပးရပါမယ္။
၂။ Same Pitch အတြက္ပဲ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ Octave ေတြအတြက္ အက်ံဳးမ၀င္ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက Middle C မွာ ေရးထားတဲ့ Accidental တခုဟာ သူ႔ထက္ one octave ျမင့္တဲ့ Space C အတြက္ အက်ံဳးမ၀င္ပါဘူး။
၃။ Note တခုအတြက္ Accidental ေနာက္အသစ္ တခုထပ္ေရးလိုက္တာနဲ႔ အေဟာင္းဟာ အလုိလို ပယ္ဖ်က္ၿပီး ျဖစ္သြားပါတယ္။
အေပၚကပံုမွာ ဆုိရင္ B Double Flat ပထမေရးထားပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ B Flat ေရးခ်င္တဲ့အခါ Flat တလံုး ျပန္ေရးလိုက္ရင္ မူလ Double Flat ဟာ အလုိလိုပ်က္ျပယ္သြားၿပီး Single Flat ပဲ ျဖစ္သြားပါတယ္ (မွ်ား အနီေရာင္ကို ၾကည့္ပါ)။ အဲဒီလိုပဲ နဂိုက Flat ေရးထားတဲ့ C ဟာ # ထပ္ေရးလိုက္တဲ့အတြက္ C Flat ဟာ ပ်က္ျပယ္ၿပီး C# ပဲျဖစ္သြားပါတယ္ (မွ်ား အျပာေရာင္ကိုၾကည့္ပါ)။ ေနာက္တခါ Flat ေရး ထားတဲ့ D ဟာ Natural ေရးလိုက္တဲ့အတြက္ D သံ ႐ိုး႐ိုးကိုပဲ ျပန္တီးရပါမယ္ (မွ်ား အစိမ္းကိုၾကည့္ပါ)။
ေနာက္တဘားကိုကူးသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ပထမဘား အစမွာေရးထားတဲ့ E Flat ဟာ အလုိလို ပ်က္သြားၿပီမို႔ E Flat သံကို လိုခ်င္တဲ့အတြက္ Flat တခု ထပ္ေရးထားတာ သတိျပဳပါ။
၄။ ခြၽင္းခ်က္အေနနဲ႔ Accidental ပါတဲ့ Note ေတြကို Tie လုပ္ရင္ Accidental ထပ္ေရးျပဖို႔ မလုိပါဘူး။ ေနာက္တဘားအထိလဲ အဲဒီ Tie ရဲ့ Value (Duration) မကုန္မခ်င္း Accidental ဟာ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ဘားေျပာင္းသြားၿပီး အဲဒီ Note ကို ထပ္တီးခတ္ခ်င္တဲ့အခါမွသာ Accidental ျပန္ထည့္ေပးရပါတယ္။
တခါတေလေတာ့ Accidental ကို ကြင္းအတြင္းမွာ ထည့္ၿပီး (#) ေရးျပထားတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဒီ Note ကို အဲဒီ Accidental အတိုင္း တီးရမယ္ဆိုၿပီး ရွင္းေအာင္ ျပထားတာပါ။ ဒါမ်ိဳးကို Octave ေတြပါလာရင္ ရွင္းေအာင္ ပုိေသခ်ာေအာင္ ထပ္ေရးျပထား တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို Courtesy Accidental လုိ႔ေခၚပါတယ္။
အေပၚကပံုမွာ ဆိုရင္ ဒုတိယဘားရဲ့ အစမွာ Natural ကို ကြင္းထဲထည့္ၿပီး Courtesy Accidental အေနနဲ႔ျပထားပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ေနာက္တဘားကို ကူးသြားၿပီးျဖစ္လို႔ Eb မဟုတ္ေတာ့ဘဲ E သံကိုသာ တီးရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ Natural ျပန္ျပဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပိုရွင္းေအာင္ ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မျပရင္လည္း ရပါတယ္။
တခု သတိျပဳဖို႔က ဥပမာ C# နဲ႔ Db ဟာ ေရးပံုကဲြျပားေပမယ့္ အလံုးက တလံုးတည္းပါ။ တခါတေလ Scale ရဲ့ လုိအပ္ခ်က္အရ C ကို Flat တပ္ၿပီး Cb လို႔လည္းေရးေလ့ရွိပါတယ္။ တီးရမွာက B ပါပဲ။ ဒါမ်ိဳးကို Enharmonic လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီအေခၚအေ၀ၚေလးကို မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။
Accidental ေတြကို ေရးတဲ့အခါ၊ ဖတ္တဲ့အခါမွာ မွတ္ရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းေတြက နည္းနည္း မ်ားတဲ့အတြက္ အေသအခ်ာ ရွင္းေအာင္၊ နားလည္ေအာင္ လုပ္ထားရပါမယ္။ အခုျပထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းအားလံုးဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ေက်ေက်ညက္ညက္ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏို႔မို႔ဆုိရင္ အလံုးေတြမွားေရးမိ၊ မွားဖတ္မိရင္ အသံေတြမွားကုန္မွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာ အခ်ိန္ယူဖတ္ၿပီး မွတ္သားထားၾကဖို႔ အထူးတိုက္တြန္းလိုပါတယ္။
ဆက္ပါဦးမယ္ ...
ဖတ္႐ႈခံစားအားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးအထူးပါခင္ဗ်ာ ...
ဟယ္ရီ
