Friday 12 August 2011

မဟာနဒီ၏ စ်ာပန နိဒါန္း

အေၾကအညာဆက္ေပး၊
ေျပ(ျပည္)ျမန္မာအသက္ေသြးမို႕၊
ရတက္မေအးပါ မဟာနဒီ။

ျမစ္ႏွစ္စင္းဟာ၊
ျမစ္မင္းမဟာျဖစ္၊
ၾကာရစ္ေလၿပီ။

ခင္ဝမ္းရဲ႕ ဧရာဝတီ၊
ေရႊဝါျပည္ရဲ႕ ဇာတိသမိုင္း။

မျပစ္မွားေလနဲ႕၊
ျမစ္ဖ်ားမွာ ဆည္ေတြပိတ္ရင္ျဖင့္၊
အျပစ္မ်ားစြာ ႂကြယ္ေနလိမ့္ေပမေပါ့၊
ေရဆိပ္ေတြ မေသြခမ္းပါလို႕၊
ေရလမ္းေတြ တြင္တြင္က်ဥ္းပါလိမ့္၊
ေရဆင္းဟာ အလ်ဥ္ေႏွးကာပ၊
ရင္ေသြးေတြ ေရမဝႏိုင္ဘူး၊
ေဂဟေတြ ျဖစ္စဥ္ပ်က္႐ံုမက၊
ျမစ္ျပင္နက္ တိမ္ေကာကာ၊
က်ိန္ေျပာပါမွ “ျမစ္” ဆုိရပါလွ်င္၊
ေခတ္ကိုျပတဲ့ ေၾကးမံုအင္မွာ၊
ေတးပံုျပင္ စာတင္ႏိႈင္းလာသမွ်ဟာ
ကြယ္ ... ရာဇဝင္႐ိုင္း။ ။

ျမစ္မင္းကို ကယ္တင္ၾကပါစို႕ ... တတ္ႏိုင္သမွ် လက္ဆင့္ကမ္းေပးၾကပါရန္ အထူးပန္ၾကားအပ္ပါသည္ ...

ဟယ္ရီလြင္

Read More...

Wednesday 3 August 2011

ဥဒါန္းကို အစာမေၾကသူမ်ားသို႕

"ကမ႓ာေၾကေသာ္လည္း ဥဒါန္းမေက်"

ဒီစကားကို အားလံုးလိုလို ၾကားဖူးေနက် ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ညီေလး Ye Thurein Min က Facebook မွာ ေမးျမန္းလာပါတယ္။ ဒီစကားနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သူငယ္ငယ္က ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာကို အစာမေၾကလို႕ပါတဲ့ ... ျဖစ္ပံုက ဒီလိုပါ ...

သူခပ္ငယ္ငယ္တုန္းက သမုိင္းထဲမွာ သိပၸံပညာရွင္ႀကီး တေယာက္အေၾကာင္း (ေသာမတ္စ္ အက္ဒီဆင္ထင္ပါတယ္) သင္ရတဲ့ စာထဲမွာ သူရဲ့ငယ္စဥ္ဘဝ၊ ႀကီးျပင္းလာေတာ့ တီထြင္မႈေတြ အေၾကာင္း ေလးစားေလာက္ေအာင္ ေရးထားပါတယ္။ အဲဒီမွာ သူနဲ႔ စေတြ႕တဲ့ ျပႆနာက စာအဆုံးမွာ အက္ဒီဆင္သည္ ကမာၻေၾကေသာ္လည္း ဥဒါန္းမေက်ေသာ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးျဖစ္ေလသည္ လုိ႕ အဆုံးသတ္ထားပါသတဲ့။ ဒါကို သူ႕အေနနဲ႕ ေတာ္ေတာ္ကုိ ခံစားခဲ့ရပါတယ္ လို႕ ဆုိပါတယ္။ ကမာၻေၾကေသာ္လည္း ဥဒါန္းမေက် ဆုိတဲ့ စကားလုံးဟာ ဘာကိုဆုိလုိမွန္းမသိခဲ့လို႕ပါ။ ဒါနဲ႕ ဆရာမကုိေမးမိတဲ့အခါ ဆရာမက "ဟဲ့ ... နင္ေတာ္ေတာ္လွ်ာရွည္တာပဲ၊ အဲ့လုိပဲ မွတ္ထားေပါ့" လုိ႕ ျပန္ဆူတာကို ခံလိုက္ရပါတယ္တဲ့။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ ဒီလို အမူအက်င့္ေတြဟာ ကေလးအရြယ္ ပညာသင္ေနဆဲအရြယ္ လူငယ္ေတြရဲ႕ သိလိုစိတ္၊ တတ္လိုစိတ္ ကို ေလ်ာ့ပါးေစပါတယ္။ ဒါတြင္မက ေမးသင့္ေမးထိုက္တာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေမးျမန္းလိုစိတ္ကိုလည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစပါတယ္။ အဲဒီကေန ဆက္ၿပီး ေျပာသင့္ေျပာထုိက္တာကို ရဲရဲရင့္ရင့္ ေျပာဆုိရဲတဲ့ စိတ္ကို ထပ္ၿပီး ေလ်ာ့ပါးေစပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြမ်ားလာတဲ့အခါ က်ေနာ္တုိ႕ generation တခုလံုးမွာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ သတၱိရွိရွိ လုပ္ရဲကိုင္ရဲတဲ့ စိတ္ေတြ ေပ်ာက္ၿပီး ေၾကာက္စိတ္ေတြႀကီးစိုးကာ လူေပ်ာ့လူညံ့ေတြ မ်ားသထက္မ်ားလာတဲ့အထိ မ်ိဳးဆက္တခုလံုး ထိခိုက္ေစပါတယ္။
ကဲ ဒါေတြ ထားပါေတာ့ေလ ... စကားစပ္မိလို႕ အေတြးမွ်င္ဆက္ရင္းကေန လမ္းေၾကာင္းလဲြကုန္လို႕ မူရင္း အေၾကာင္းအရာကို ျပန္ဆက္ပါ့မယ္ ... သူ ဒီကိစၥကုိ ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ျဖစ္သြားေပမဲ့ အဲဒီလို အသုံးအနႈံးကုိ ေတြ႕တုိင္း သိလုိစိတ္က ေပၚလာျပန္ပါသတဲ့ ... သူ႕အေနနဲ႕ နားလည္မိတာက
ကမာၻႀကီးသာ ေၾကပ်က္သြားခ်င္ ေၾကပ်က္သြားမယ္၊ ထုိသူ႔ရဲ့ အေၾကာင္း ဥဒါန္းက်ဴးရင့္မႈကေတာ့ ေက်ပ်က္ ေပ်ာက္ပ်က္ သြားမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ပဲ နားလည္ထားပါတယ္လို႕ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိရွင္းျပထားတဲ့ စာရယ္လုိ႔လည္း ဘယ္မွာမွ ရွာမေတြ႕ခဲ့ဖူးသလို ဘယ္သူ႔ထံကမွလည္း ရွင္းျပတာကိုလည္း နားမေထာင္ခဲ့ဖူးတဲ့အျပင္ ထပ္မံ ရႈပ္ေထြးေစတာက ဗုဒၶစာေပေတြကုိ ဖတ္မိေတာ့
"သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ရွင္ ဗုဒၶအျဖစ္ ေရာက္ေတာ္မူ၏၊ ထိုစဥ္ ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္ေတာ္မူေသာ ေရႊစိတ္ေတာ္ လႈံ႔ေဆာ္သျဖင့္ ေရွးေရွးေသာ ေနာင္ေတာ္ဘုရားရွင္မ်ားနည္းတူ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္ မူေလသည္။" ... လုိ႔ ထပ္ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့ သိခ်င္စိတ္ေတြ ပိုမ်ားလာေပမဲ့ ထပ္မရွာျဖစ္ေတာ့ပါဘူးတဲ့။
ဥဒါန္းမေၾကမဟုတ္ဘဲ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ဆုိတဲ့ အသုံးကသာ ပုိအသုံးမ်ားတာ သတိထားမိလာျပန္တာေၾကာင့္ ကမာၻေၾကေသာ္လည္း ဥဒါန္းမေက် ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ ရွင္းျပထားတာေလး ဖတ္ဖူးသူမ်ားရွိရင္ ေျပာျပေပးၾကဖို႕ Facebook က “စာေပစကားဝုိင္း” Group မွာေတာင္းဆုိထားပါတယ္ ...

ဒီစကားစုဟာ မၾကာခဏ ေတြ႕ဖူးေနက် ျဖစ္တဲ့အျပင္ ဒီစကားစုရဲ႕ အဓိပၸာယ္အေပၚ အစာမေၾက ျဖစ္ေနၾကသူ အမ်ားလည္း ရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ ဒီ စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးသြားပါရေစ ... ပညာရွင္မ်ား၊ သိရွိနားလည္ၿပီးသားသူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္တာမဟုတ္ဘဲ မသိေသးတဲ့ သူမ်ား သိရွိနားလည္သြားေစဖို႕သာ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကမ႓ာေၾကေသာ္လည္း ဥဒါန္းမေက် ဆုိတဲ့ စကားစုတခုလံုးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ပညာရွင္မ်ား တသီးတသန္႕ ရွင္းျပထားတဲ့ အေထာက္အထား အကိုးအကားကိုေတာ့ က်ေနာ္ မေတြ႕ဖူးပါဘူး။ စကားစုတခုရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို သိခ်င္ရင္ တခုလံုးကို တုိက္႐ိုက္ရွင္းျပထားတာမ်ိဳး အကိုးအကားရွာေဖြဖို႕ ဆုိတာကလည္း တကယ္ေတာ့ အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္ ... ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ အဲဒီ စကားစုထဲက ေဝါဟာရ တခုျခင္းရဲ႕ မူလအဓိပၸာယ္ကို ရွာေဖြၿပီး တခုလံုးကို ေပါင္းစပ္ ယူမွရပါတယ္ ... ဒီေတာ့ ဒီစကားစုရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ...
"ဥဒါန္း" ဆိုတာ ပါဠိသက္ စကားပါ ... ပါဠိသက္ေဝါဟာရ အဘိဓါန္ထဲမွာ ဥဒါန္းရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ႏွစ္မ်ိဳး ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ...

ပထမအဓိပၸာယ္က 'ဝမ္းေျမာက္ျခင္းေၾကာင့္ ႁမြက္ဆုိက်ဴးရင့္ေသာစကား၊ ပီတိအဟုန္ေၾကာင့္ ထြက္လာေသာစကား' လုိ႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္ .... "ဥဒါန္းက်ဴးတယ္" ဆိုတာ ဒီအဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႕ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကို ရရွိလုိ႕ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္ၿပီဆုိရင္ "အေနကဇာတိ သံသာရံ ... " အစခ်ီတဲ့ ဥဒါန္းဂါထာေတာ္ကို က်ဴးရင့္ၾကျမဲျဖစ္ပါတယ္ ... ၾကံဳလုိ႕ေျပာရရင္ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ျခင္း ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႕ သံုးစဲြတဲ့အခါ (အသံမထြက္ဘဲ) စိတ္ထဲမွာပဲ က်ဴးရင့္တဲ့ "မနသာဥဒါန္း" နဲ႕ (အသံထြက္ၿပီး) ႏႈတ္ကထုတ္ေဖာ္က်ဴးရင့္တဲ့ "ဝစသာဥဒါန္း" ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ ဒီ "အေနကဇာတိ သံသာရံ ... " အစခ်ီတဲ့ ဥဒါန္းဂါထာေတာ္ကေတာ့ စိတ္ထဲကသာ က်ဴးရင့္တဲ့ မနသာဥဒါန္း ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါတယ္။

ဒုတိယအဓိပၸာယ္က 'အစဥ္အလာေျပာစမွတ္ျပဳရမည့္စကား' လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္ .... "ဥဒါန္းမေက်" ဆိုတာ ဒီအဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ "ရွည္လ်ားသက္ေသ၊ ကမၻာေၾကလည္း၊ မေက်တို႕ဘဲ၊ ဥဒါန္းစဲြလ်က္ ... " (သခင္ႀကီးဧခ်င္း)၊ "ကမၻာကၽြန္းလည္း၊ ဥဒါန္းမေက်၊ ထြန္းရစ္ေစလိမ့္ ... " (ဥမၼာဒႏၲီပ်ိဳ႕)

ဒါဆို "ဥဒါန္း" ဆုိတဲ့ စကားဟာ တစံုတခုကို ဝမ္းေျမာက္က်ဴးရင့္ျခင္း ဆုိတဲ့ သေဘာရတဲ့ အဓိပၸာယ္ေရာ၊ အစဥ္အလာမွတ္သားရမည့္စကား ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ေရာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး သံုးလို႕ရေၾကာင္း သိသာျမင္သာ ေလာက္ပါၿပီ။ ဒီစကားစုမွာေတာ့ ဒုတိယအဓိပၸာယ္ျဖစ္တဲ့ 'အစဥ္အလာေျပာစမွတ္ျပဳရမည့္စကား' ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႕ သံုးစဲြထားေၾကာင္း သခင္ႀကီးဧခ်င္းနဲ႕ ဥမၼာဒႏၲီပ်ိဳ႕ တုိ႔မွာ ေရးထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အရ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဥဒါန္း ဆုိတဲ့စကားၿပီးေတာ့ "ေက်" နဲ႕ "ေၾက" ကို ဆက္ၾကည့္ပါမယ္။ ေက် နဲ႕ ေၾက အသံုးကို သိခ်င္ရင္ ျမန္မာစာလံုးေပါင္း သတ္ပံုက်မ္းနဲ႕ ျမန္မာအဘိဓာန္ မွာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ...
"ေက်" ဆိုတာ ေက်ပ်က္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားျခင္းကို ဆုိလိုပါတယ္ ...
"ေၾက" ကေတာ့ မႈန္႕မႈန္႕ညက္ညက္ ေၾကမြပ်က္စီး သြားျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ...

ဒီေတာ့ ဒီစကားစု တခုလံုးရဲ႕ ဆုိလုိရင္း အဓိပၸာယ္ကို ျခံဳငံုၿပီး သံုးသပ္ဖြင့္ဆိုရမယ္ဆုိရင္ ...
ကမ႓ာေၾကေသာ္လည္း = ကမၻာႀကီး တခုလံုး ေၾကမြပ်က္စီးသြားရင္ေတာင္မွ
ဥဒါန္းမေက် = အစဥ္အလာေျပာစမွတ္ျပဳရမည့္စကား (ဥဒါန္း) ဟာ ေက်ပ်က္ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားႏုိင္ဘူး လုိ႕ ဆုိလိုရင္းျဖစ္ပါတယ္။ (ဥဒါန္းက်ဴးရင့္မႈ ေပ်ာက္ပ်က္မသြားဘူးလုိ႕ မယူဆႏိုင္ပါဘူး။)

ဒါေၾကာင့္ ဒီစကားစု တခုလံုးဟာ "ကမၻာႀကီး တခုလံုး ေၾကမြပ်က္စီးသြားရင္ေတာင္မွ အစဥ္အလာေျပာစမွတ္ျပဳရမည့္စကား (ဥဒါန္း) ဟာ ေက်ပ်က္ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားႏုိင္ဘူး" လုိ႕ ဆုိလိုေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္ ...

ေမတၱာျဖင့္ ...
ဟယ္ရီ

Read More...

Tuesday 2 August 2011

ျမစ္ေကာ

ျမစ္မေကာေအာင္လုိ႕၊
သစ္ေတာတုိ႕ စိမ္းရေပမည္။

ေရေဝေတာေတြ ဆုိင္းစုိ႕စို႕၊
မိႈင္းညိဳ႕ညိဳ႕မႈန္ရီ။

ခ်င္းတြင္းႏွင့္ဧရာဝတီ၊
ေရျပာၾကည္သမွ် ျမန္မာ့ေသြးေဟ့။

တေတာလံုးေျပာင္၊
တေတာင္လံုးလင္း၊
ျမစ္က်ဥ္းကာေသာင္ေတြေပၚေတာ့၊
ေနာင္အရွည္မေမွ်ာ္ ျမန္မာေပ်ာက္ေအာင္လို႕၊
ကိုယ့္ေသြးကို ကိုယ္ျပန္ေသာက္ေနၾက၊
စိုးေၾကာက္ဖြယ္ အျပစ္သေဘာနဲ႕၊
ျမစ္ေကာမယ့္ေန႕။ ။

ေမာင္စိန္ဝင္း (ပုတီးကုန္း)

Read More...