ျမန္မာကဗ်ာဆိုတာ ဂ်ိဳ (ခ်ိဳ)နဲ႔လား (၂)
အေျခခံအခ်က္မ်ား
ျမန္မာကဗ်ာေရးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြကို စၾကည့္ၾကပါမယ္။ကဗ်ာေရးတဲ့အခါ အေျခခံအခ်က္ေတြက
၁။ အသတ္၊ အလပ္
၂။ ကာရန္၊ အသံ
၃။ အစပ္၊ အဟပ္
၄။ ႀကိယာ
ဆိုၿပီး ႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြကို သိနားလည္ထားဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။
အသတ္၊ အလပ္
အသတ္ ဆိုတာ ကေတာ့ အကၡရာေပၚမွာ တံခြန္ထူထားတဲ့ ''-္'' ကိုေျပာတာပါ။ အလပ္ ဆိုတာကေတာ့ အဲဒီ အသတ္တံခြန္မပါဘဲ လစ္လပ္ေနတာကို ေျပာတာပါ။
အေျခခံျမန္မာသင္ပုန္းႀကီးအရ အသတ္ ၁၀ ပါး ႐ွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
က သတ္ (က္)၊ င သတ္ (င္)၊ စ သတ္ (စ္)၊ ည သတ္ (ည္)၊ တ သတ္ (တ္)
န သတ္ (န္)၊ ပ သတ္ (ပ္)၊ မ သတ္ (မ္)၊ ယ သတ္ (ယ္)၊ ၀ သတ္ (၀္) - တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ အသတ္ ၁၀ မ်ိဳးကို မူလအသတ္ (သို႔မဟုတ္) မုခ်အသတ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီကေနဆက္ၿပီး ပြားလာ တဲ့ အသတ္ေတြကိုေတာ့ သာမတိယအသတ္ (ပါဠိပ်က္) အသတ္ေတြလို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
က သတ္ = ခ္၊ ဂ္၊ ဃ္ (မုခ္၊ ၀ဂ္ စသည္ျဖင့္)
စ သတ္ = ဆ္၊ ဇ္၊ စ်္၊
ည သတ္ = သေ၀ထိုးသံ၊ ေနာက္ပစ္သံ (႐ွည္ = ေ႐ွ)
တ သတ္ = ဋ၊ ဌ၊ ဍ၊ ဎ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ သ
န သတ္ = ဏ၊ ရ၊ လ၊ ဟ၊ ဠ
ပ သတ္ = ဖ၊ ဗ၊ ဘ
ဆိုလိုတာကေတာ့ ကသတ္ နဲ႔ စာလံုးေတြကို ခ္၊ ဂ္၊ ဃ္ စာလံုးေတြနဲ႔ ကာရန္တူယူလုိ႔ရတယ္လို႔ ဆိုလို တာပါ။ ဥပမာ - ဘုရားဖူးထြက္၊ မဂ္ဖိုလ္ရည္ေမွ်ာ္ ဆုိတာမ်ိဳးမွာ ထြက္ နဲ႔ မဂ္ ကာရန္တူပါတယ္။
ကာရန္ ဆိုတာ ကာရႏၲ ဆိုတဲ့ ပါဠိစကားကေန ဆင္းသက္လာပါတယ္။ အကၡရာရဲ့အဆံုးသတ္ (ဒါမွမဟုတ္) အဆံုး အကၡရာ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ကဗ်ာမွာဆိုရင္ေတာ့ အကၡရာအခ်င္းခ်င္း အသတ္တူ (သို႔မဟုတ္) အသံတူ စပ္ထားတဲ့ စာလံုးေတြကို ဆိုလုိပါတယ္။
အရင္ အခန္းမွာေရးခဲ့သလို ကဗ်ာတပုဒ္မွာ အသံကာရန္၏ေကာင္းျခင္း (သဒၵါလကၤာရ) နဲ႔ အဓိပၸါယ္၏ေကာင္းျခင္း (အတၴာလကၤာရ) ႏွစ္မ်ိဳးလံုး႐ွိရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ကာရန္ကိုက္ေအာင္ လို႔ဆိုၿပီး အဓိပၸါယ္ေတြ လိုက္ေျမာသြားတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ရပါဘူး။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ေနာက္ကိုသာ ကာရန္ကိုက္ေအာင္ လိုက္ၿပီးေရးရမွာပါ။ အဲဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ အရင္ ေဆာင္းပါးမွာ ျပခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြလို ကာရန္သာမွန္ၿပီး ဘာအဓိပၸါယ္မွ မ႐ွိတဲ့ ကဗ်ာေတြျဖစ္ကုန္ပါလိမ့္မယ္။
ကာရန္အေၾကာင္းေျပာရင္း အလ်ဥ္းသင့္လို႔ နေဘ အေၾကာင္းပါ နည္းနည္းမိတ္ဆက္ပါရေစ။
နေဘ ဆိုတာ 'နံေဘး' ဆိုတဲ့ စကားလံုးကေနဆင္းသက္လာတယ္လို ့ ဆုိၾကပါတယ္။ အ႐ြယ္တူပ်ဥ္ခ်ပ္ ေတြကို နံေဘးခ်င္း (အလ်ားလိုက္) ယွဥ္စပ္ထားသလို အပိုဒ္ႏွစ္ခုကို ေဘးခ်င္းစပ္ဟပ္ဖဲြ႔ႏြဲ႔ထားတာကို နံေဘးစပ္၊ အဲဒီကေန နေဘစပ္လို ့ေခၚၾကပါတယ္။ ဥပမာ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ ေရးခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီမႏုိင္ ေလးခ်ိဳးလတ္ မွာဆိုရင္ ...
ေ႐ႊပဒံုၾကာအခ်ပ္ကုိ၊ ေလအဟုန္လာၿပီးဟပ္စဥ္က ..
စခန္းေနာ္လိုရာကြန္႔ႏုိင္တဲ့၊ မန္းေပၚမွာ ကိုၾကာညြန္႔ေသာ္မွ ...
ဆိုတာေတြဟာ နေဘစပ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဆိုလုိတာကေတာ့ ကာရန္ဟာ စာလံုးတစ္လံုးပဲ အသံထြက္ (သို႔မဟုတ္) အဆံုးသတ္စာလံုးေပါင္း တူပါတယ္။ နေဘ ကေတာ့ စာလံုးတစ္လံုးထက္ပိုၿပီး တူရပါတယ္။ နေဘစပ္နည္း ၈ မ်ိဳးေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အစပ္၊ အဟပ္ အပိုင္းမွာဆက္လက္ၿပီးေဖၚျပေပးပါ့မယ္။
ကာရန္ကိုျပန္ဆက္ရရင္ အကၡရာ၊ ပုဒ္၊ ၀ါက် တို႔ရဲ႕အဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ ျမန္မာ သရေတြကိုေခၚပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကာရန္ေတြကို
၁။ ၀ဏၰ ကာရန္ - အကၡရာအဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ ကာရန္
၂။ ပဒ - ပုဒ္ရဲ့အဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ကာရန္
၃။ ၀ါက် - စာေၾကာင္းအဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ကာရန္
ဆုိၿပီး ခဲြျခားထားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သိသာေစဖို႔သာ ေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာေရးရာမွာ အဲဒီလို အေသးစိတ္ ခဲြျခားၾကည့္ဖို႔ အၿမဲမလိုအပ္ပါဘူး။ သိထားရင္ေတာ့ေကာင္းပါတယ္။
ကဗ်ာအတြက္ တျခားအေရးႀကီးတဲ့ အသံရွိန္ (မၾတာ)၊ ဌာန္ (ဌာန)၊ က႐ိုဏ္း (ကရဏ)၊ ပယတ္ (ပယတန) ဆိုတာေတြ ႐ွိပါေသးတယ္။ အခုအထိ စကားေျပာရင္ ဌာန္က႐ိုဏ္းက်က် ေျပာတတ္တယ္ ဆိုၿပီး ခ်ီးမြမ္း ေနတာေတြ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြ အကုန္ အေသးစိတ္ေလွ်ာက္ေရးေနရင္ လိုရင္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာကဗ်ာပံုစံေတြနဲ႔ ကာရန္ေတြအေၾကာင္း ေရာက္ေတာ့မွာမဟုတ္လို႔ အလ်ဥ္းသင့္မယ္ဆုိရင္ ေနာက္မွ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သီးသန္႔ ေဆာင္းပါးတစ္ပိုဒ္ ထပ္ေရးပါ့မယ္။ ('မၾတာ' ဆိုတာ အသံ႐ွိန္ကို တိုင္းတာတဲ့ ျမန္မာယူနစ္ (Dimensional Unit) ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိတမွိတ္၊ လွ်ပ္တျပက္၊ ႏြားႏို႔တၫွစ္စာကာလကို တစ္မၾတာ ၾကာတယ္လို႔ တိုင္းတာပါတယ္။)
အဲဒီေတာ့ ကာရန္ကိုျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာသရ (ျမန္မာကာရန္) ေတြဟာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၁၆ ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ ၆၄ ပါး ႐ွိပါတယ္။ အက်ဥ္း (၁၆) ပါးျဖစ္တဲ့ မူလကာရန္ေတြကေတာ့
(၁) အ - ကာရန္
(၂) ဣ (အိ) - ကာရန္
(၃) ဥ (အု) - ကာရန္
(၄) ဧး (ေအ့) - ကာရန္
(၅) အဲ (အယ္) - ကာရန္
(၆) ေအာ (ၾသ) - ကာရန္
(၇) အက္ - ကာရန္
(၈) အင္ - ကာရန္
(၉) အစ္ - ကာရန္
(၁၀) အည္ - ကာရန္
(၁၁) အဥ္ - ကာရန္
(၁၂) အတ္ - ကာရန္
(၁၃) အန္ - ကာရန္
(၁၄) အပ္ - ကာရန္
(၁၅) အမ္ - ကာရန္
(၁၆) အို (အို၀္) - ကာရန္
တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ မူလကာရန္ (၁၆) ပါးကမွ ထပ္ၿပီး ပြားလိုက္တဲ့အခါ ကာရန္ငယ္ အက်ယ္ (၆၄)ပါး ျဖစ္လာ ပါတယ္။
(၁) အ - ကာရန္ - အ၊ အာ၊ အား ..... ၃ လံုး
(၂) ဣ - ကာရန္ - အိ၊ အီ၊ အီး ....... ၃ လံုး
(၃) ဥ - ကာရန္ - ဥ၊ ဥဴ၊ ဥဴး (အု၊ အူ၊ အူး) ........ ၃ လံုး
(၄) ဧး - ကာရန္ - ေအ၊ ေအ့၊ ေအး ........ ၃ လံုး
(၅) အဲ - ကာရန္ - အဲ၊ အဲ့၊ အဲး ....... ၃ လံုး
(၆) ေအာ - ကာရန္ - ေအာ္၊ ေအာ့၊ ေအာ ........ ၃ လံုး
(၇) အက္ - ကာရန္ - အက္၊ ေအာက္၊ အိုက္ ...... ၃ လံုး
(၈) အင္ - ကာရန္ - အင္၊ အင့္၊ အင္း
ေအာင္၊ ေအာင့္၊ ေအာင္း
အိုင္၊ အုိင့္၊ အုိင္း .......... ၉ လံုး
(၉) အစ္ - ကာရန္ - အစ္ ....... ၁ လံုး
(၁၀) အည္ - ကာရန္ - အည္၊ အည့္၊ အည္း ....... ၃ လံုး
(၁၁) အဥ္ - ကာရန္ - အဥ္၊ အဥ့္၊ အဥ္း ....... ၃ လံုး
(၁၂) အတ္ - ကာရန္ - အတ္၊ အိတ္၊ အုတ္ ....... ၃ လံုး
(၁၃) အန္ - ကာရန္ - အန္၊ အန္႔၊ အန္း
အိန္၊ အိန္႔၊ အိန္း
အုန္၊ အုန္႔၊ အုန္း ....... ၉ လံုး
(၁၄) အပ္ - ကာရန္ - အပ္၊ အိပ္၊ အုပ္ ....... ၃ လံုး
(၁၅) အမ္ - ကာရန္ - အမ္၊ အမ္႔၊ အမ္း
အိမ္၊ အိမ္႔၊ အိမ္း
အုမ္၊ အုမ္႔၊ အုမ္း ....... ၉ လံုး
(၁၆) အို - ကာရန္ - အို၊ အို႔၊ အုိး (အို၀္၊ အို႔၀္၊ အုိ၀္း) ....... ၃ လံုး
ဒီ ကာရန္ေတြထဲမွာ ေသးေသးတင္သံ (-ံ) မပါဘဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ကဗ်ာဖဲြ႔နည္းနိသ်ည္း စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ ဒီ ကာရန္ (၆၄) ပါးကိုဘဲ ျပထားေပမယ့္ ကဗ်ာ့စြယ္စံုက်မ္း ထဲမွာေတာ့သီးျခားေဖၚျပထားတာ မေတြ႔ပါဘူး။ အဲဒီအစား ျမန္မာသရ အက်ယ္ (၆၈)လံုးကိုသာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသးေသးတင္ (နိဂၢဟိတ္) ကို မသတ္ (မ္) နဲ႔ အတူတူယူရမယ္လို႔ေတာ့ အသတ္ အခန္းမွာ သီးျခားေဖၚျပထားတာေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အံ၊ အံ့ ကာရန္ဟာ အမ္၊ အမ့္ ကာရန္နဲ႔ အတူတူဘဲ လို႔ မွတ္ရပါမယ္။
အသံ
ျမန္မာကဗ်ာေတြကို ေလ့လာမယ္၊ ေရးမယ္ဆိုရင္ အသံအေၾကာင္းကိုလည္း နားလည္ရပါလိမ့္မယ္။ အေပၚက ကာရန္ ၆၄ပါးကို တက္သံ၊ သက္သံ၊ နိမ့္သံ၊ တုိင္သံ ဆိုၿပီး အသံေလးမ်ိဳး ခဲြထားပါတယ္။ ဒီအသံေတြကိုမွ ဂ႐ုသံ (ေလးေလးလံလံ ေႏွးကန္ျပင္းတဲြ အ႐ွည္ဆဲြ ႐ြတ္ဖတ္ရတဲ့ အသံ) နဲ႔ လဟုသံ (ေပါ့ေပါ့ျမန္ျမန္ မေႏွးကန္ဘဲ သံမွန္ျဖင့္ဆိုရေသာ အသံ) ဆိုၿပီး ျပန္ခဲြထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အသံေလးမ်ိဳးကို အရင္စၾကည့္ရေအာင္။
၁။ တက္သံ (၁၈) ပါး
၂။ သက္သံ (၁၈) ပါး
၃။ နိမ့္သံ (၁၈) ပါး
၄။ တိုင္သံ (၁၀) ပါး ... ဆိုၿပီး စုစုေပါင္း (၆၄) ပါး ျပန္ခဲြထားပါတယ္။
တက္သံ (၁၈) ပါး
ေအာက္ျမစ္ နဲ႔ ၀စၥေပါက္ မပါတဲ့အသံေတြကို တက္သံလို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ ဆဲြဆဲြငင္ငင္၊ ႐ွည္႐ွည္လ်ားလ်ား၊ ျမည္ျမည္ဟိန္းဟိန္း၊ ျပင္းျပင္းျပျပ ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့ ...
အာ၊ ဤ (အီ)၊ အူ၊ ေအ (ဧ)၊ ေအာ္ (ေၾသာ္)၊ အင္ ........ (၆) လံုး
အဥ္၊ အည္၊ အန္၊ အမ္၊ အိန္၊ အိမ္ ........ (၆) လံုး
အုန္၊ အုမ္၊ အယ္၊ ေအာင္၊ အိုင္၊ အို၀္(အို) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
တက္သံေတြကို ညာသံႀကီး၊ မူလသံ၊ ပကတိသံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) ႏွစ္မၾတာခဲြ ကေန သံုးမၾတာ ေက်ာ္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
သက္သံ (၁၈) ပါး
ေအာက္ျမစ္ပါတဲ့အသံေတြနဲ႔ ေအာက္ျမစ္မပါေပမယ့္ ပါသလိုဘဲ ဆိုရတဲ့အသံေတြကို သက္သံလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ အားမထုတ္ရဘဲ ႐ြ႐ြကေလး၊ သာသာျဖည္းျဖည္းေလး ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့ ...
အ (အာ့)၊ ဣ (အိ)၊ အု (ဥ)၊ ေအ့ (ဧ့)၊ ေအာ့ (ေၾသာ့)၊ အင့္ ........ (၆) လံုး
အဥ့္၊ အည့္၊ အန္႔၊ အမ့္၊ အိန္႔၊ အိမ့္ ........ (၆) လံုး
အုန္႔၊ အုမ့္၊ အယ့္ (အဲ့)၊ ေအာင့္၊ အိုင့္၊ အို၀့္(အို႔) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
သက္သံေတြကို ဘယ္သံ၊ ခ်သံ၊ ေအာက္သံ၊ သံမ၊ ေအာက္ျမစ္သံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) တစ္မၾတာခဲြ အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
နိမ့္သံ (၁၈) ပါး
တက္သံေတြကို ၀စၥေပါက္ ထည့္လိုက္တဲ့အသံေတြကို နိမ့္သံလို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ အသံ႐ွည္႐ွည္ကိုလည္းမစြန္႔လႊတ္ဘဲ ျပတ္ျပတ္နဲ႔ တင္းတင္းမာမာ ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့
အား၊ အီး၊ အူး၊ ေအး (ဧး)၊ ေအာ (ၾသး)၊ အင္း ........ (၆) လံုး
အဥ္း၊ အည္း၊ အန္း၊ အမ္း၊ အိန္း၊ အိမ္း ........ (၆) လံုး
အုန္း၊ အုမ္း၊ အယ္း (အဲ)၊ ေအာင္း၊ အိုင္း၊ အို၀္း(အိုး) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
နိမ့္သံေတြကို ညာသံငယ္၊ သံဖို၊ ၀သဇၨနီသံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ ၀သဇၨနီ ဆိုတာ ၀စၥေပါက္ ကိုပါဠိလိုေခၚတာပါ။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) ႏွစ္မၾတာ ကေန ႏွစ္မၾတာခဲြ ေက်ာ္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
တိုင္သံ (၁၀) ပါး
ႏွိမ့္လို႔ ျမႇင့္လို႔မရတဲ့ သံရပ္၊ သံျဖတ္ေတြ၊ တက္သံနဲ႔နိမ့္သံ ၂ခုၾကားကအသံေတြကို တုိင္သံ လို႔ေခၚ ပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့
အက္၊ အစ္၊ အတ္၊ အပ္၊ အိတ္ ........ (၅) လံုး
အိပ္၊ အုတ္၊ အုပ္၊ ေအာက္၊ အုိက္ ........ (၅) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္သံေတြဟာ ကသတ္၊ စသတ္၊ တသတ္ နဲ႔ ပသတ္ ဆုိတဲ့ အသတ္ေလးမ်ိဳးပါတဲ့ အသံေတြျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ မွတ္ခ်င္ရင္ 'ကြမ္းစားတတ္ၿပီ' လို႔ အသတ္ေလးခုကို မွတ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ က စ တ ပ ဆုိတဲ့ အေပၚမွာ အသတ္တင္လုိက္ ရင္ တုိင္သံျဖစ္သြားပါတယ္။
တိုင္သံေတြကို သံမွန္၊ သံလတ္ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) တစ္မၾတာခဲြ ေလာက္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဂ႐ု၊ လဟု
ဒီအသံေလးပါးကို ဂ႐ု၊ လဟုျပန္ခဲြရင္ ....
တက္သံ (၁၈) ပါး (ေအာက္ျမစ္ နဲ႔ ၀စၥေပါက္ မပါတဲ့အသံေတြ နဲ႔ ကသတ္၊ စသတ္၊ တသတ္၊ ပသတ္ ဆိုတဲ့ အသတ္ေလးပါး မပါတဲ့အသံေတြ) ဟာ ဂ႐ုအသံ (ဂ႐ုကာရန္)ျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ့ အသံသံုးပါး (သက္သံ၊ နိမ့္သံနဲ႔ တုိင္သံ ေပါင္း ၄၆ပါး) ကေတာ့ လဟုအသံ (လဟုကာရန္) ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဂ႐ု၊ လဟု ခဲြရတာက တကယ္ေတာ့ လြယ္ပါတယ္ ... တက္သံေတြ ဘာေတြခဏထားၿပီး ဂ႐ုသံ ဆုိတာကို ဒီလို အေသမွတ္ထားလုိက္ပါ ...
အသံတသံမွာ ...
၁။ ေအာက္ျမစ္ မပါရဘူး
၂။ ဝစၥေပါက္ မပါရဘူး
၃။ က-သတ္၊ စ-သတ္၊ တ-သတ္၊ ပ-သတ္၊ ဆုိတဲ့ အသတ္ေလးမ်ိဳး မပါရဘူး
အဲဒါေတြ မပါရင္ ဂ႐ုသံပါပဲ ... ဒီေတာ့ က်န္တဲ့စာလံုး၊ အသံအားလံုးက လဟုသံ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေအာက္ျမစ္ထည့္မေရးေပမဲ့ ေအာက္ျမစ္အသံထြက္တဲ့ အသံေတြကိုလည္း ေအာက္ျမစ္ပါတယ္လို႕ပဲ ယူဆရပါမယ္ .... သေဘာက "က" ဆုိတာမွ ေအာက္ျမစ္မပါေပမဲ့ "ကာ့" ဆုိတဲ့ အသံနဲ႕ အတူတူပဲမုိ႕ သူ႕ကို ေအာက္ျမစ္ပါတယ္ပဲ ယူဆရမွာပါ။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ အသံေလးပါးနဲ႔ ဂ႐ု၊ လဟု ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္။ အလြတ္ မမွတ္မိရင္လည္း ဒီမွာ ျပန္ၾကည့္ၿပီး ကဗ်ာေရးတဲ့အခါ သံုးႏုိင္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ဇယားေလးနဲ႔ျပထားပါတယ္။ မေသခ်ာရင္လည္း ျပန္စစ္ၾကည့္ဖုိ႕ပါ။
ကဗ်ာေရးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြထဲက က်န္ေနေသးတဲ့ 'အစပ္၊ အဟပ္' အေၾကာင္း၊ 'ႀကိယာ' အေၾကာင္းနဲ႔ တျခားဆက္စပ္တဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြကို ဆက္ပါဦးမယ္။
အေျခခံျမန္မာသင္ပုန္းႀကီးအရ အသတ္ ၁၀ ပါး ႐ွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
က သတ္ (က္)၊ င သတ္ (င္)၊ စ သတ္ (စ္)၊ ည သတ္ (ည္)၊ တ သတ္ (တ္)
န သတ္ (န္)၊ ပ သတ္ (ပ္)၊ မ သတ္ (မ္)၊ ယ သတ္ (ယ္)၊ ၀ သတ္ (၀္) - တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ အသတ္ ၁၀ မ်ိဳးကို မူလအသတ္ (သို႔မဟုတ္) မုခ်အသတ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီကေနဆက္ၿပီး ပြားလာ တဲ့ အသတ္ေတြကိုေတာ့ သာမတိယအသတ္ (ပါဠိပ်က္) အသတ္ေတြလို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
က သတ္ = ခ္၊ ဂ္၊ ဃ္ (မုခ္၊ ၀ဂ္ စသည္ျဖင့္)
စ သတ္ = ဆ္၊ ဇ္၊ စ်္၊
ည သတ္ = သေ၀ထိုးသံ၊ ေနာက္ပစ္သံ (႐ွည္ = ေ႐ွ)
တ သတ္ = ဋ၊ ဌ၊ ဍ၊ ဎ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ သ
န သတ္ = ဏ၊ ရ၊ လ၊ ဟ၊ ဠ
ပ သတ္ = ဖ၊ ဗ၊ ဘ
ဆိုလိုတာကေတာ့ ကသတ္ နဲ႔ စာလံုးေတြကို ခ္၊ ဂ္၊ ဃ္ စာလံုးေတြနဲ႔ ကာရန္တူယူလုိ႔ရတယ္လို႔ ဆိုလို တာပါ။ ဥပမာ - ဘုရားဖူးထြက္၊ မဂ္ဖိုလ္ရည္ေမွ်ာ္ ဆုိတာမ်ိဳးမွာ ထြက္ နဲ႔ မဂ္ ကာရန္တူပါတယ္။
ကာရန္၊ အသံ
ကာရန္ကာရန္ ဆိုတာ ကာရႏၲ ဆိုတဲ့ ပါဠိစကားကေန ဆင္းသက္လာပါတယ္။ အကၡရာရဲ့အဆံုးသတ္ (ဒါမွမဟုတ္) အဆံုး အကၡရာ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ကဗ်ာမွာဆိုရင္ေတာ့ အကၡရာအခ်င္းခ်င္း အသတ္တူ (သို႔မဟုတ္) အသံတူ စပ္ထားတဲ့ စာလံုးေတြကို ဆိုလုိပါတယ္။
အရင္ အခန္းမွာေရးခဲ့သလို ကဗ်ာတပုဒ္မွာ အသံကာရန္၏ေကာင္းျခင္း (သဒၵါလကၤာရ) နဲ႔ အဓိပၸါယ္၏ေကာင္းျခင္း (အတၴာလကၤာရ) ႏွစ္မ်ိဳးလံုး႐ွိရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ကာရန္ကိုက္ေအာင္ လို႔ဆိုၿပီး အဓိပၸါယ္ေတြ လိုက္ေျမာသြားတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ရပါဘူး။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ေနာက္ကိုသာ ကာရန္ကိုက္ေအာင္ လိုက္ၿပီးေရးရမွာပါ။ အဲဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ အရင္ ေဆာင္းပါးမွာ ျပခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြလို ကာရန္သာမွန္ၿပီး ဘာအဓိပၸါယ္မွ မ႐ွိတဲ့ ကဗ်ာေတြျဖစ္ကုန္ပါလိမ့္မယ္။
ကာရန္အေၾကာင္းေျပာရင္း အလ်ဥ္းသင့္လို႔ နေဘ အေၾကာင္းပါ နည္းနည္းမိတ္ဆက္ပါရေစ။
နေဘ ဆိုတာ 'နံေဘး' ဆိုတဲ့ စကားလံုးကေနဆင္းသက္လာတယ္လို ့ ဆုိၾကပါတယ္။ အ႐ြယ္တူပ်ဥ္ခ်ပ္ ေတြကို နံေဘးခ်င္း (အလ်ားလိုက္) ယွဥ္စပ္ထားသလို အပိုဒ္ႏွစ္ခုကို ေဘးခ်င္းစပ္ဟပ္ဖဲြ႔ႏြဲ႔ထားတာကို နံေဘးစပ္၊ အဲဒီကေန နေဘစပ္လို ့ေခၚၾကပါတယ္။ ဥပမာ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ ေရးခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီမႏုိင္ ေလးခ်ိဳးလတ္ မွာဆိုရင္ ...
ေ႐ႊပဒံုၾကာအခ်ပ္ကုိ၊ ေလအဟုန္လာၿပီးဟပ္စဥ္က ..
စခန္းေနာ္လိုရာကြန္႔ႏုိင္တဲ့၊ မန္းေပၚမွာ ကိုၾကာညြန္႔ေသာ္မွ ...
ဆိုတာေတြဟာ နေဘစပ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဆိုလုိတာကေတာ့ ကာရန္ဟာ စာလံုးတစ္လံုးပဲ အသံထြက္ (သို႔မဟုတ္) အဆံုးသတ္စာလံုးေပါင္း တူပါတယ္။ နေဘ ကေတာ့ စာလံုးတစ္လံုးထက္ပိုၿပီး တူရပါတယ္။ နေဘစပ္နည္း ၈ မ်ိဳးေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အစပ္၊ အဟပ္ အပိုင္းမွာဆက္လက္ၿပီးေဖၚျပေပးပါ့မယ္။
ကာရန္ကိုျပန္ဆက္ရရင္ အကၡရာ၊ ပုဒ္၊ ၀ါက် တို႔ရဲ႕အဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ ျမန္မာ သရေတြကိုေခၚပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကာရန္ေတြကို
၁။ ၀ဏၰ ကာရန္ - အကၡရာအဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ ကာရန္
၂။ ပဒ - ပုဒ္ရဲ့အဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ကာရန္
၃။ ၀ါက် - စာေၾကာင္းအဆံုးမွာ႐ွိတဲ့ကာရန္
ဆုိၿပီး ခဲြျခားထားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သိသာေစဖို႔သာ ေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာေရးရာမွာ အဲဒီလို အေသးစိတ္ ခဲြျခားၾကည့္ဖို႔ အၿမဲမလိုအပ္ပါဘူး။ သိထားရင္ေတာ့ေကာင္းပါတယ္။
ကဗ်ာအတြက္ တျခားအေရးႀကီးတဲ့ အသံရွိန္ (မၾတာ)၊ ဌာန္ (ဌာန)၊ က႐ိုဏ္း (ကရဏ)၊ ပယတ္ (ပယတန) ဆိုတာေတြ ႐ွိပါေသးတယ္။ အခုအထိ စကားေျပာရင္ ဌာန္က႐ိုဏ္းက်က် ေျပာတတ္တယ္ ဆိုၿပီး ခ်ီးမြမ္း ေနတာေတြ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြ အကုန္ အေသးစိတ္ေလွ်ာက္ေရးေနရင္ လိုရင္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာကဗ်ာပံုစံေတြနဲ႔ ကာရန္ေတြအေၾကာင္း ေရာက္ေတာ့မွာမဟုတ္လို႔ အလ်ဥ္းသင့္မယ္ဆုိရင္ ေနာက္မွ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သီးသန္႔ ေဆာင္းပါးတစ္ပိုဒ္ ထပ္ေရးပါ့မယ္။ ('မၾတာ' ဆိုတာ အသံ႐ွိန္ကို တိုင္းတာတဲ့ ျမန္မာယူနစ္ (Dimensional Unit) ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိတမွိတ္၊ လွ်ပ္တျပက္၊ ႏြားႏို႔တၫွစ္စာကာလကို တစ္မၾတာ ၾကာတယ္လို႔ တိုင္းတာပါတယ္။)
အဲဒီေတာ့ ကာရန္ကိုျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာသရ (ျမန္မာကာရန္) ေတြဟာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၁၆ ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ ၆၄ ပါး ႐ွိပါတယ္။ အက်ဥ္း (၁၆) ပါးျဖစ္တဲ့ မူလကာရန္ေတြကေတာ့
(၁) အ - ကာရန္
(၂) ဣ (အိ) - ကာရန္
(၃) ဥ (အု) - ကာရန္
(၄) ဧး (ေအ့) - ကာရန္
(၅) အဲ (အယ္) - ကာရန္
(၆) ေအာ (ၾသ) - ကာရန္
(၇) အက္ - ကာရန္
(၈) အင္ - ကာရန္
(၉) အစ္ - ကာရန္
(၁၀) အည္ - ကာရန္
(၁၁) အဥ္ - ကာရန္
(၁၂) အတ္ - ကာရန္
(၁၃) အန္ - ကာရန္
(၁၄) အပ္ - ကာရန္
(၁၅) အမ္ - ကာရန္
(၁၆) အို (အို၀္) - ကာရန္
တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ မူလကာရန္ (၁၆) ပါးကမွ ထပ္ၿပီး ပြားလိုက္တဲ့အခါ ကာရန္ငယ္ အက်ယ္ (၆၄)ပါး ျဖစ္လာ ပါတယ္။
(၁) အ - ကာရန္ - အ၊ အာ၊ အား ..... ၃ လံုး
(၂) ဣ - ကာရန္ - အိ၊ အီ၊ အီး ....... ၃ လံုး
(၃) ဥ - ကာရန္ - ဥ၊ ဥဴ၊ ဥဴး (အု၊ အူ၊ အူး) ........ ၃ လံုး
(၄) ဧး - ကာရန္ - ေအ၊ ေအ့၊ ေအး ........ ၃ လံုး
(၅) အဲ - ကာရန္ - အဲ၊ အဲ့၊ အဲး ....... ၃ လံုး
(၆) ေအာ - ကာရန္ - ေအာ္၊ ေအာ့၊ ေအာ ........ ၃ လံုး
(၇) အက္ - ကာရန္ - အက္၊ ေအာက္၊ အိုက္ ...... ၃ လံုး
(၈) အင္ - ကာရန္ - အင္၊ အင့္၊ အင္း
ေအာင္၊ ေအာင့္၊ ေအာင္း
အိုင္၊ အုိင့္၊ အုိင္း .......... ၉ လံုး
(၉) အစ္ - ကာရန္ - အစ္ ....... ၁ လံုး
(၁၀) အည္ - ကာရန္ - အည္၊ အည့္၊ အည္း ....... ၃ လံုး
(၁၁) အဥ္ - ကာရန္ - အဥ္၊ အဥ့္၊ အဥ္း ....... ၃ လံုး
(၁၂) အတ္ - ကာရန္ - အတ္၊ အိတ္၊ အုတ္ ....... ၃ လံုး
(၁၃) အန္ - ကာရန္ - အန္၊ အန္႔၊ အန္း
အိန္၊ အိန္႔၊ အိန္း
အုန္၊ အုန္႔၊ အုန္း ....... ၉ လံုး
(၁၄) အပ္ - ကာရန္ - အပ္၊ အိပ္၊ အုပ္ ....... ၃ လံုး
(၁၅) အမ္ - ကာရန္ - အမ္၊ အမ္႔၊ အမ္း
အိမ္၊ အိမ္႔၊ အိမ္း
အုမ္၊ အုမ္႔၊ အုမ္း ....... ၉ လံုး
(၁၆) အို - ကာရန္ - အို၊ အို႔၊ အုိး (အို၀္၊ အို႔၀္၊ အုိ၀္း) ....... ၃ လံုး
ဒီ ကာရန္ေတြထဲမွာ ေသးေသးတင္သံ (-ံ) မပါဘဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ကဗ်ာဖဲြ႔နည္းနိသ်ည္း စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ ဒီ ကာရန္ (၆၄) ပါးကိုဘဲ ျပထားေပမယ့္ ကဗ်ာ့စြယ္စံုက်မ္း ထဲမွာေတာ့သီးျခားေဖၚျပထားတာ မေတြ႔ပါဘူး။ အဲဒီအစား ျမန္မာသရ အက်ယ္ (၆၈)လံုးကိုသာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသးေသးတင္ (နိဂၢဟိတ္) ကို မသတ္ (မ္) နဲ႔ အတူတူယူရမယ္လို႔ေတာ့ အသတ္ အခန္းမွာ သီးျခားေဖၚျပထားတာေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အံ၊ အံ့ ကာရန္ဟာ အမ္၊ အမ့္ ကာရန္နဲ႔ အတူတူဘဲ လို႔ မွတ္ရပါမယ္။
အသံ
ျမန္မာကဗ်ာေတြကို ေလ့လာမယ္၊ ေရးမယ္ဆိုရင္ အသံအေၾကာင္းကိုလည္း နားလည္ရပါလိမ့္မယ္။ အေပၚက ကာရန္ ၆၄ပါးကို တက္သံ၊ သက္သံ၊ နိမ့္သံ၊ တုိင္သံ ဆိုၿပီး အသံေလးမ်ိဳး ခဲြထားပါတယ္။ ဒီအသံေတြကိုမွ ဂ႐ုသံ (ေလးေလးလံလံ ေႏွးကန္ျပင္းတဲြ အ႐ွည္ဆဲြ ႐ြတ္ဖတ္ရတဲ့ အသံ) နဲ႔ လဟုသံ (ေပါ့ေပါ့ျမန္ျမန္ မေႏွးကန္ဘဲ သံမွန္ျဖင့္ဆိုရေသာ အသံ) ဆိုၿပီး ျပန္ခဲြထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အသံေလးမ်ိဳးကို အရင္စၾကည့္ရေအာင္။
၁။ တက္သံ (၁၈) ပါး
၂။ သက္သံ (၁၈) ပါး
၃။ နိမ့္သံ (၁၈) ပါး
၄။ တိုင္သံ (၁၀) ပါး ... ဆိုၿပီး စုစုေပါင္း (၆၄) ပါး ျပန္ခဲြထားပါတယ္။
တက္သံ (၁၈) ပါး
ေအာက္ျမစ္ နဲ႔ ၀စၥေပါက္ မပါတဲ့အသံေတြကို တက္သံလို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ ဆဲြဆဲြငင္ငင္၊ ႐ွည္႐ွည္လ်ားလ်ား၊ ျမည္ျမည္ဟိန္းဟိန္း၊ ျပင္းျပင္းျပျပ ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့ ...
အာ၊ ဤ (အီ)၊ အူ၊ ေအ (ဧ)၊ ေအာ္ (ေၾသာ္)၊ အင္ ........ (၆) လံုး
အဥ္၊ အည္၊ အန္၊ အမ္၊ အိန္၊ အိမ္ ........ (၆) လံုး
အုန္၊ အုမ္၊ အယ္၊ ေအာင္၊ အိုင္၊ အို၀္(အို) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
တက္သံေတြကို ညာသံႀကီး၊ မူလသံ၊ ပကတိသံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) ႏွစ္မၾတာခဲြ ကေန သံုးမၾတာ ေက်ာ္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
သက္သံ (၁၈) ပါး
ေအာက္ျမစ္ပါတဲ့အသံေတြနဲ႔ ေအာက္ျမစ္မပါေပမယ့္ ပါသလိုဘဲ ဆိုရတဲ့အသံေတြကို သက္သံလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ အားမထုတ္ရဘဲ ႐ြ႐ြကေလး၊ သာသာျဖည္းျဖည္းေလး ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့ ...
အ (အာ့)၊ ဣ (အိ)၊ အု (ဥ)၊ ေအ့ (ဧ့)၊ ေအာ့ (ေၾသာ့)၊ အင့္ ........ (၆) လံုး
အဥ့္၊ အည့္၊ အန္႔၊ အမ့္၊ အိန္႔၊ အိမ့္ ........ (၆) လံုး
အုန္႔၊ အုမ့္၊ အယ့္ (အဲ့)၊ ေအာင့္၊ အိုင့္၊ အို၀့္(အို႔) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
သက္သံေတြကို ဘယ္သံ၊ ခ်သံ၊ ေအာက္သံ၊ သံမ၊ ေအာက္ျမစ္သံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) တစ္မၾတာခဲြ အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
နိမ့္သံ (၁၈) ပါး
တက္သံေတြကို ၀စၥေပါက္ ထည့္လိုက္တဲ့အသံေတြကို နိမ့္သံလို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီအသံေတြဟာ အသံ႐ွည္႐ွည္ကိုလည္းမစြန္႔လႊတ္ဘဲ ျပတ္ျပတ္နဲ႔ တင္းတင္းမာမာ ႐ြတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့
အား၊ အီး၊ အူး၊ ေအး (ဧး)၊ ေအာ (ၾသး)၊ အင္း ........ (၆) လံုး
အဥ္း၊ အည္း၊ အန္း၊ အမ္း၊ အိန္း၊ အိမ္း ........ (၆) လံုး
အုန္း၊ အုမ္း၊ အယ္း (အဲ)၊ ေအာင္း၊ အိုင္း၊ အို၀္း(အိုး) ........ (၆) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
နိမ့္သံေတြကို ညာသံငယ္၊ သံဖို၊ ၀သဇၨနီသံ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ ၀သဇၨနီ ဆိုတာ ၀စၥေပါက္ ကိုပါဠိလိုေခၚတာပါ။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) ႏွစ္မၾတာ ကေန ႏွစ္မၾတာခဲြ ေက်ာ္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
တိုင္သံ (၁၀) ပါး
ႏွိမ့္လို႔ ျမႇင့္လို႔မရတဲ့ သံရပ္၊ သံျဖတ္ေတြ၊ တက္သံနဲ႔နိမ့္သံ ၂ခုၾကားကအသံေတြကို တုိင္သံ လို႔ေခၚ ပါတယ္။ အဲဒီအသံေတြကေတာ့
အက္၊ အစ္၊ အတ္၊ အပ္၊ အိတ္ ........ (၅) လံုး
အိပ္၊ အုတ္၊ အုပ္၊ ေအာက္၊ အုိက္ ........ (၅) လံုး
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္သံေတြဟာ ကသတ္၊ စသတ္၊ တသတ္ နဲ႔ ပသတ္ ဆုိတဲ့ အသတ္ေလးမ်ိဳးပါတဲ့ အသံေတြျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ မွတ္ခ်င္ရင္ 'ကြမ္းစားတတ္ၿပီ' လို႔ အသတ္ေလးခုကို မွတ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ က စ တ ပ ဆုိတဲ့ အေပၚမွာ အသတ္တင္လုိက္ ရင္ တုိင္သံျဖစ္သြားပါတယ္။
တိုင္သံေတြကို သံမွန္၊ သံလတ္ လို႔လဲေခၚပါတယ္။ အသံ႐ွိန္အေနနဲ႔ (႐ြတ္ဆိုတဲ့သူ အေပၚမူတည္ၿပီး) တစ္မၾတာခဲြ ေလာက္အထိ ႐ြတ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဂ႐ု၊ လဟု
ဒီအသံေလးပါးကို ဂ႐ု၊ လဟုျပန္ခဲြရင္ ....
တက္သံ (၁၈) ပါး (ေအာက္ျမစ္ နဲ႔ ၀စၥေပါက္ မပါတဲ့အသံေတြ နဲ႔ ကသတ္၊ စသတ္၊ တသတ္၊ ပသတ္ ဆိုတဲ့ အသတ္ေလးပါး မပါတဲ့အသံေတြ) ဟာ ဂ႐ုအသံ (ဂ႐ုကာရန္)ျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ့ အသံသံုးပါး (သက္သံ၊ နိမ့္သံနဲ႔ တုိင္သံ ေပါင္း ၄၆ပါး) ကေတာ့ လဟုအသံ (လဟုကာရန္) ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဂ႐ု၊ လဟု ခဲြရတာက တကယ္ေတာ့ လြယ္ပါတယ္ ... တက္သံေတြ ဘာေတြခဏထားၿပီး ဂ႐ုသံ ဆုိတာကို ဒီလို အေသမွတ္ထားလုိက္ပါ ...
အသံတသံမွာ ...
၁။ ေအာက္ျမစ္ မပါရဘူး
၂။ ဝစၥေပါက္ မပါရဘူး
၃။ က-သတ္၊ စ-သတ္၊ တ-သတ္၊ ပ-သတ္၊ ဆုိတဲ့ အသတ္ေလးမ်ိဳး မပါရဘူး
အဲဒါေတြ မပါရင္ ဂ႐ုသံပါပဲ ... ဒီေတာ့ က်န္တဲ့စာလံုး၊ အသံအားလံုးက လဟုသံ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေအာက္ျမစ္ထည့္မေရးေပမဲ့ ေအာက္ျမစ္အသံထြက္တဲ့ အသံေတြကိုလည္း ေအာက္ျမစ္ပါတယ္လို႕ပဲ ယူဆရပါမယ္ .... သေဘာက "က" ဆုိတာမွ ေအာက္ျမစ္မပါေပမဲ့ "ကာ့" ဆုိတဲ့ အသံနဲ႕ အတူတူပဲမုိ႕ သူ႕ကို ေအာက္ျမစ္ပါတယ္ပဲ ယူဆရမွာပါ။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ အသံေလးပါးနဲ႔ ဂ႐ု၊ လဟု ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္။ အလြတ္ မမွတ္မိရင္လည္း ဒီမွာ ျပန္ၾကည့္ၿပီး ကဗ်ာေရးတဲ့အခါ သံုးႏုိင္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ဇယားေလးနဲ႔ျပထားပါတယ္။ မေသခ်ာရင္လည္း ျပန္စစ္ၾကည့္ဖုိ႕ပါ။
ကဗ်ာေရးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြထဲက က်န္ေနေသးတဲ့ 'အစပ္၊ အဟပ္' အေၾကာင္း၊ 'ႀကိယာ' အေၾကာင္းနဲ႔ တျခားဆက္စပ္တဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြကို ဆက္ပါဦးမယ္။
1 comment:
တန္ဖိုုးရွိတဲ့ ပိုု႔စ္တစ္ခုုပါအစ္ကိုု။
ညီမတိုု႔ မသိတာေတြ ဂရုမထားမိတာေတြကိုု အမ်ားၾကီး ေတြ႔ရပါတယ္။ တစ္ခဏနဲ႔ ဖတ္ၾကည့္ရံုုနဲ႔ မလံုုေလာက္တဲ့ ပိုု႔စ္ ပါပဲ။ ခဏခဏ ေရာက္ျဖစ္ေနေတာ့မွာပါ..။ အခုုလိုု အေသးစိပ္ေရးထားတာမ်ိဳး ရွာေနတာၾကာပါျပီ..။ စိတ္တိုုင္းက်စြာနဲ႔ ခုုမွပဲ ေတြ႔ရေတာ့တယ္။
Post a Comment