ျမန္မာကဗ်ာဆိုတာ ဂ်ိဳ (ခ်ိဳ)နဲ႔လား (၃)

အစပ္၊ အဟပ္

အနီးအနားမွာ႐ွိတဲ့ ပုဒ္ျခင္း၊ အသံျခင္း တဲြယူတာကို အစပ္ လို႔ ေခၚၿပီး အေ၀းမွာ႐ွိတဲ့ ပုဒ္ခ်င္း၊ အသံခ်င္း စပ္ေအာင္ 'ဟပ္' ယူရတာကို အဟပ္ လို႔ေခၚပါတယ္။
ကာရန္စပ္နည္း အစပ္ (၆) ပါး ႐ွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
(၁) သတ္ေစ့ႏွက္ သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း
(၂) ထိပ္ခ်င္းထပ္ စပ္နည္း
(၃) ဦးတိုက္ (ထိပ္ခ်င္းတိုက္) စပ္နည္း
(၄) ထိပ္ခ်င္းခြၽတ္ (ထိပ္ခ်င္းလႊဲ) စပ္နည္း
(၅) ဘီလူးရယ္ စပ္နည္း
(၆) ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ စပ္နည္း တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

သတ္ေစ့ႏွက္ သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း
အသံုးအမ်ားဆံုးနဲ႔ အဓိက အသံုးစဲြဆံုးစပ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစပ္နည္းကို ေလး-သံုး-ႏွစ္ လို႔လဲ အတို ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီ စပ္နည္းနဲ႔ ေရးရင္ ေလးလံုးတပါဒ (တပိုဒ္ကို ေလးလံုး) ႐ွိတဲ့အထဲမွာ ပထမအပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္၊ ဒုတိယပိုဒ္ရဲ့ သံုးလံုးေျမာက္နဲ႔ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ႏွစ္လံုးေျမာက္စာလံုးေတြဟာ ကာရန္ညီရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ ကို ကာရန္တဲြအသစ္ စယူၿပီး ဆက္စပ္ သြားရပါတယ္။ ဒီပံုစံကို လက္၀ဲသုႏၵရ ရဲ့ မဲဇာေတာင္ေျခ ရတုထဲက ထုတ္ႏႈတ္ျပထားတဲ့ ေအာက္ အပိုဒ္မွာၾကည့္ပါ။

မဲဇာေတာင္ေျခ - - - +
စီးေထြေထြတည္း - - + -
ျမစ္ေရ၀န္းလည္ - + - x
ၿမိဳင္ေတာစည္က - - x -
ေ႐ႊျပည္ကိုသာ - x - -

ဒီလို စို႔ႏွက္ သတ္ပင္း သလို သံုးပိုဒ္လံုး ကာရန္တူေအာင္စပ္ထားတဲ့အတြက္ ဒီစပ္နည္းကို (၁) သတ္ေစ့ႏွက္ စပ္နည္း၊ (၂) သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း (၃) သတ္ေစ့ႏွက္ သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း၊ (၄) သံုးခ်က္ညီ နေဘစပ္နည္း (၅) မန္က်ည္း႐ြက္ထပ္ စပ္နည္း ဆိုၿပီး ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီနည္းကို ေလးလံုးစပ္ျဖစ္တဲ့ လကၤာ၊ ရတု၊ ပ်ိဳ႕၊ ဧခ်င္း၊ သံပိုင္း၊ သမိုင္း စတာေတြမွာ စပ္ၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကဗ်ာဖဲြ႔နည္းနိသ်ည္း စာအုပ္မွာပါတဲ့အတိုင္းေရးထားတာပါ။ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္း ထဲမွာေတာ့ ဒီစပ္နည္းကို ပထမစပ္နည္းလို႔ ေခၚပါတယ္။ ပထမစပ္နည္းမွာ ႏွစ္နည္းထပ္ခဲြထားပါတယ္။ အခုျပခဲ့တဲ့နည္းကို 'သံုးခ်က္ညီစပ္နည္း'၊ 'လႊာခ်င္းသံသံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း' လို႔ ေ႐ွးပညာ႐ွိတို႔ ေခၚေ၀ၚခဲ့ေၾကာင္း ေရးထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေနာက္တနည္းအေနနဲ႔ ပထမ၊ ဒုတိယနဲ႔ တတိယ သံုးပိုဒ္လံုးကို ႏွစ္လံုးစီ နေဘျပန္ထပ္တဲ့နည္း ကိုျပထားပါတယ္။ ေအာက္ကပံုစံကိုၾကည့္ပါ။

ခ်ံဳး ႐ိုက္ ခ်ံဳး ႐ိုက္ - - x +
ဘုန္းမကိုက္ဟု x - + -
သံုးတိုက္ေသွ်ာင္ဆင့္ x + - -

အၾကြင္းထားေပ - - x +
စကားေနေသာ္ - x + -
ၾကားေလသသူ x + - -

က်င့္ေဟာင္းေ႐ွးတု - - x +
အေလးျပဳမွ - x + -
ေအးသုကာရီ x + - -

ဒါေလာက္ဆိုရင္ ျမင္သာၿပီလို႔ထင္ပါတယ္။ ဒီနည္းကိုမွ 'မက်ည္း႐ြက္ထပ္ စပ္နည္း'၊ 'သံုးခ်က္ညီနေဘ စပ္နည္း'၊ 'သတ္ေစ့ႏွက္သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း' ရယ္လို႔ေခၚတယ္လို႔ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းက ဆိုပါတယ္။ ဒီ စပ္နည္းမွာ 'x' ေတြဟာ တပိုဒ္နဲ႔တပိုဒ္ လကၤာသြား အကူးအေျပာင္းအထူးေျပျပစ္ေစရန္ ကာရန္ယူအပ္တဲ့ ''၀မ္းတြင္းကာရန္'' အကၡရာေတြလို႔ မွတ္ယူ ရပါမယ္။ '+' ေတြကိုသာ တပိုဒ္နဲ႔တပိုဒ္ အစပ္အသံ မွန္ကန္ ညီၫြတ္ေအာင္ လိုရင္းအေနနဲ႔ ကာရန္ယူရမယ့္ ''ပဓါနကာရန္'' အကၡရာေတြလို႔ မွတ္ယူရပါမယ္။ ဥပမာဆုိရင္ (ေရွးတု၊ ေလးျပဳ၊ ေအးသု) ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ပဓါနကာရန္က တု၊ ျပဳ၊ သု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ပဓါနကာရန္ကေတာ့ ေလး-သံုး-ႏွစ္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ (ေရွး-ေလး-ေအး) ဆိုတာက ၀မ္းတြင္းကာရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ၀မ္းတြင္းကာရန္က ယူရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မယူမျဖစ္ယူရမယ္ရယ္လို႔ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒသ မ႐ွိပါဘူး။ ပဓါနကာရန္ကိုသာ မွန္ကန္ေအာင္ ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ ပထမဆံုးျပခဲ့တဲ့ ေလး-သံုး-ႏွစ္ စပ္နည္းဟာ လံုး၀အမွားအယြင္းကင္း တဲ့အတြက္ စိတ္ခ် ယံုၾကည္စြာစပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒုတိယနည္းကေတာ့ ပိုလွပါတယ္။ တတ္ႏိုင္လို႔ စပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး ပါဘဲ။

ထိပ္ခ်င္းထပ္ စပ္နည္း
ဒီစပ္နည္းကို ေလး-သံုး-တစ္ လို႔လဲ အတို ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီ စပ္နည္းနဲ႔ ေရးရင္ ေလးလံုးတပါဒ (တပိုဒ္ကို ေလးလံုး) ႐ွိတဲ့အထဲမွာ ပထမအပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္၊ ဒုတိယပိုဒ္ရဲ့ သံုးလံုးေျမာက္နဲ႔ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ပထမ စာလံုးေတြဟာ ကာရန္ညီရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ ကို ကာရန္တဲြအသစ္ စယူၿပီး ဆက္စပ္ သြားရပါတယ္။ ဒီစပ္နည္းမွာ တတိယအပိုဒ္ရဲ့ ပထမ အကၡရာ ကို ဒုတိယပိုဒ္ရဲ့ သံုးလံုးေျမာက္အကၡရာနဲ႔ ကာရန္ကိုက္ေအာင္ ထိပ္ခ်င္းထပ္ၿပီး စပ္ဟပ္ရပါတယ္။ ဒီပံုစံကို ေ၀႐ႊန္းစႏၵာခ်ီ ပိုဒ္စံုရတုထဲက ထုတ္ႏႈတ္ ျပထားတဲ့ ေအာက္အပိုဒ္မွာၾကည့္ပါ။

ပင္လယ္ျခားရာ - - - +
ခရီးကြာသို႔ - - + -
မွာလည္းမၾကား + - - -
ဒီနည္းကို ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းထဲမွာ ဒုတိယစပ္နည္းဆိုၿပီး ျပထားပါတယ္။

ဦးတိုက္ (ထိပ္ခ်င္းတိုက္) စပ္နည္း
ဒီစပ္နည္းကို ေလး-တစ္ လို႔လဲ အတို မွတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီ စပ္နည္းနဲ႔ ေရးရင္ ေလးလံုးတပါဒ (တပိုဒ္ကို ေလးလံုး) ႐ွိတဲ့အထဲမွာ ပထမအပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ အဆံုးစာလံုးနဲ႔ ဒုတိယပိုဒ္ရဲ့ ပထမ အစ စာလံုးေတြကို ကာရန္ညီေအာင္ ဦးေခါင္းခ်င္းထိပ္တိုက္ စပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဦးတိုက္စပ္နည္း လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီပံုစံကို ေ၀႐ႊန္းစႏၵာခ်ီ ပိုဒ္စံုရတုထဲက ထုတ္ႏႈတ္ ျပထားတဲ့ ေအာက္အပိုဒ္မွာၾကည့္ပါ။

မွာလည္းမၾကား - - - +
သြားလည္းမသင့္ + - - -
လက္၀ဲသုႏၵရ ရဲ့ အထက္ပါရတုပိုဒ္က စပ္ပံုမ်ိဳးကို ေ႐ွးဆရာေတြက ထိပ္ခ်င္းခတ္၊ ထိပ္ခ်င္းတိုက္ လို႔လဲ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီနည္းကို ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းထဲမွာ စတုတၳ စပ္နည္းဆိုၿပီး ျပထားပါတယ္။

ထိပ္ခ်င္းခြၽတ္ (ထိပ္ခ်င္းလႊဲ) စပ္နည္း
ဒီစပ္နည္းကို ေလး-ႏွစ္ လို႔လဲ အတို မွတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီ စပ္နည္းနဲ႔ ေရးရင္ ေလးလံုးတပါဒ (တပိုဒ္ကို ေလးလံုး) ႐ွိတဲ့အထဲမွာ ပထမအပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ အဆံုးစာလံုးနဲ႔ ဒုတိယပိုဒ္ရဲ့ ဒုတိယ စာလံုးေတြကို ကာရန္ညီေအာင္ ထိပ္ခ်င္းခြၽတ္လႊဲၿပီး စပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ထိပ္ခ်င္းခြၽတ္စပ္နည္း လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီပံုစံကို လက္၀ဲသုႏၵရ ရဲ့ မဲဇာေတာင္ေျခ ပိုဒ္စံုရတုထဲက ထုတ္ႏႈတ္ ျပထားတဲ့ ေအာက္အပိုဒ္မွာၾကည့္ပါ။
သည္သို႔ေစတီ - - - +
သည္ဆီေ႐ႊနန္း - + - -
ကိုးခန္းပ်ိဳ႕ ေခၚ စတုဓမၼသာရပ်ိဳ႕မွာ 'အဖန္ဖန္လွ်င္၊ တသေႏၶေဓ၊ တေပလ်ဥ္းလ်ဥ္း၊ တဉာဥ္းဆိုးဆိုး၊ တၫိွဳးလ်လ်၊ တတလြမ္းလြမ္း၊ တသန္းဟယ္ဟယ္၊ တတြယ္တာတာ၊ တဟာလိႈက္လိႈက္၊ တ႐ိႈက္ငင္ငင္၊ တပင္ပန္းပန္း၊ တ၀မ္းလ်ားလ်ား၊ ...' ဆိုၿပီး ဒီနည္းအတိုင္းစပ္ထားပါတယ္။ ေ႐ွးဆရာေတြက ဒီစပ္နည္း ကို ရထားေျပးစပ္နည္း၊ ႐ွင္မဟာရ႒သာရ စပ္နည္း ဆိုၿပီးလည္း ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီနည္းကို ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းထဲမွာ တတိယစပ္နည္းဆိုၿပီး ျပထားပါတယ္။

ဘီလူးရယ္ စပ္နည္း
ဒီစပ္နည္းက နည္းနည္းဆန္းပါတယ္။ ေလး-သံုး-ႏွစ္ ကိုအေျခခံထားၿပီး ပထမပိုဒ္နဲ႔ ဒုတိယပိုဒ္ကို ေလး-သံုး ကာရန္ယူထားပါတယ္။ တစ္ခါ အဲဒီဒုတိယပိုဒ္ ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ ကို တတိယအပိုဒ္ရဲ့ တစ္ (သို႔) ႏွစ္ (သို႔) သံုး လံုးေျမာက္စာလံုးနဲ႔ ကာရန္ျပန္ယူပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီစပ္နည္းနဲ႔ ေရးရင္ အတို ေကာက္အေနနဲ႔ ေလး-သံုးေလး-တစ္၊ ေလး-သံုးေလး-ႏွစ္၊ ေလး-သံုးေလး-သံုး ဆိုၿပီး ပံုစံ သံုးမ်ိဳးနဲ႔ ေရးလို႔ရပါတယ္။ ဥမၼာဒႏၱီ ပ်ိဳ႕ ကေနထုတ္ႏႈတ္ျပထားတဲ့ ေအာက္က ပံုစံေတြမွာၾကည့္ပါ။
အဲဒီေနာက္ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ ကို ကာရန္တဲြအသစ္ စယူၿပီး ဆက္စပ္ သြားရပါတယ္။ ဒီပံုစံကို လက္၀ဲသုႏၵရ ရဲ့ မဲဇာေတာင္ေျခ ရတုထဲက ထုတ္ႏႈတ္ျပထားတဲ့ ေအာက္ အပိုဒ္မွာၾကည့္ပါ။
မည္သာတြင္ညီ - - - + (ေလး)
ဘရဏီက - - + x (သံုး ေလး)
စ၍ႏိႈင္းခ်ိန္ x - - - (တစ္)

အေညာင္းခံျငား - - - + (ေလး)
ခရီးသြားလွ်င္ - - + x (သံုး ေလး)
သစ္ပင္ထက္၀ွန္ - x - - (ႏွစ္)

ကိုယ္ႏွင့္ေတာ္စြာ - - - + (ေလး)
မယ္ ဥမၼာ ၌ - - + x (သံုး ေလး)
မယ္ႏွင့္လိုက္ေအာင္ - - x - (သံုး)

ဒီ စပ္နည္းက ပံုမွန္ကာရန္စပ္နည္းေတြလိုမဟုတ္ဘဲ ဒုတိယပိုဒ္ေရာက္တာနဲ႔ အဲဒီအပိုဒ္ကေန စာလံုး အသစ္တစ္လံုးကို ကာရန္အသစ္ျပန္စယူ တာမို႔ မူလကာရန္စပ္နည္းေတြကို ၀င္ေႏွာက္ယွက္ၿပီး စပ္ဘက္ တဲ့အတြက္ ဘီလူးရယ္သံလို အေႏွာက္အယွက္ေပးတတ္တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနလို႔ ဘီလူးရယ္ လို႔ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစပ္နည္းဟာ ကိုယ္ပိုင္သီးသန္႔ရပ္တည္ ေနတာ မဟုတ္ဘဲ တျခားစပ္နည္းတစ္ခုခု (အေပၚပံုစံ ေတြမွာဆိုရင္ သတ္ေစ့ႏွက္သံုးခ်က္ညီ) ကို မွီတြယ္ၿပီးမွ ျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းကို ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္း ထဲမွာ ပဥၥမ စပ္နည္းဆိုၿပီး ျပထားပါတယ္။
တစ္ခါ သာဓိနပ်ိဳ႕လာ ပံုစံမွာေတာ့ ထိပ္ခ်င္းခြၽတ္စပ္နည္းကို မွီခုိၿပီး ပံုစံသစ္တမ်ိဳးထြင္ၿပီးစပ္တာကို ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ေရျပြန္လွ်မ္းလွ်မ္း - - - + (ေလး)
ေရခ်မ္းစဥ္လ်က္ - + x - (ႏွစ္ သံုး)
ေဘာဇဥ္ေမႊးၾကဴ - x - - (ႏွစ္)

ဒီပံုစံမွာေတာ့ ေလး-ႏွစ္သံုး-ႏွစ္ ဆိုၿပီး ကာရန္ယူထားတာ ေတြ႔ရမွာပါ။
ဒီနည္းကိုေတာ့ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းထဲမွာ ဆ႒မ စပ္နည္းဆိုၿပီး ျပထားပါတယ္။

ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ စပ္နည္း
ဒီစပ္နည္းကေတာ့ ေမတၱာစာ၊ ရကန္ စတဲ့ကဗ်ာမ်ိဳးေတြမွာသာ စပ္ထားတာကို ေတြ႔ရပါမယ္။ ဒီကဗ်ာမ်ိဳး ေတြအတြက္ အဓိကသံုးတဲ့နည္းပါ။ ကာရန္အေနအထားကလဲ ခြၿပီးယူထားေတာ့ နည္းနည္း ဆန္းေနပါတယ္။ စပ္တဲ့ေနရာမွာ ပထမပိုဒ္နဲ႔ တတိယပိုဒ္ကို ကာရန္ယူထားပါတယ္။ အလယ္က ဒုတိယပုိဒ္ကိုေတာ့ ပထမပိုဒ္နဲ႔ တတိယပိုဒ္ရဲ့ ကာရန္ေတြနဲ႔ လံုး၀မတူတဲ့ ကာရန္သစ္တစ္ခုုနဲ႔ အလယ္ဗဟိုမွာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာလို ထီးထီးမတ္မတ္ရပ္တည္ေနေစေအာင္ စပ္ဆိုထားလို႔ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာစပ္နည္း လို႔ ေခၚတယ္ရယ္လို႔ ကဗ်ာဖဲြ႔နည္း နိသ်ည္းထဲမွာ ျပထားပါတယ္။ ေအာက္ကပံုစံေတြကို ၾကည့္ပါ။

ေလွ်ာက္မည္စံုအင္ - - - + (ေလး)
စစ္ပင္ကိုင္းေၾကာင့္ -(+) *- (ႏွစ္ သံုး)
စစ္ကိုင္းတြင္မည္ - * + - သံုး
အေပၚက သခင္ႀကီးရဲ့ ဧးခ်င္းသံေပါက္မွာ ပထမပိုဒ္ရဲ့ ေလးလံုးေျမာက္ 'အင္' ကာရန္ကို တတိယအပိုဒ္ရဲ့ သံုးလံုးေျမာက္ 'တြင္' ကာရန္နဲ႔ တပိုဒ္ေက်ာ္ ေလး-သံုး ယူထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာဒုတိယပုိဒ္ရဲ့ ႏွစ္လံုး ေျမာက္ 'ပင္' ကာရန္ဟာ တိုက္ဆိုင္မႈလို႔သာဆိုရပါမယ္။ ကာရန္တူရန္မလိုအပ္ဘူးလို႔ နားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုတိယပိုဒ္နဲ႔ တတိယပိုဒ္ကိုေတာ့ ဒုတိယပိုဒ္က 'ကိုင္း' ကာရန္ကို ငဲ့ၿပီး တတိယ ပိုဒ္မွာ 'ကိုင္း' ကာရန္တစ္လံုး အနည္းငယ္ျပန္ငဲ့ထားၿပီး ကာရန္အသစ္ယူထားတာပါ။ ေနာက္ပံုစံတစ္ခု ကို ထပ္ၾကည့္ပါ။

စံုနံ႔သာၿမိဳင္ - - - + (ေလး)
ရဂံုတြင္း - * * - (ႏွစ္သံုး)
ထံုသင္းငယ္ႀကိဳင္ * * - + (တစ္ႏွစ္)ေလး
ဒီစာမွာေတာ့ ၿမိဳင္-ႀကိဳင္ ကို ကာရန္တူထားၿပီး 'ရဂံုတြင္း' ကို ကာရန္ငဲ့တဲ့ 'ထံုသင္း' ဆိုၿပီး သီးျခား ကာရန္သစ္တစ္ခု ျပန္ယူထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ဒီစပ္နည္းမွာ အလယ္ပိုဒ္ရဲ့ကာရန္ဟာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာလိုတည္႐ွိၿပီး သူနဲ႔ စပ္ဘက္ရမယ့္ သီးျခား ကာရန္ မ႐ွိတဲ့အတြက္ ကာရန္ဦးျပည္း (ကာရန္ကတံုး)၊ ကာရန္အထီးက်န္လို႔ ေခၚပါတယ္တဲ့။
ဒီနည္းကိုေတာ့ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းထဲမွာပါတဲ့အတိုင္းေဖၚျပရရင္ -
'ခ်ိန္ခြင္လွ်ာစပ္နည္းဆိုသည္မွာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာသည္ အလယ္ဗဟိုတြင္ တည့္တည့္မတ္မတ္ ေနသကဲ့သို႔ ကာရန္သံုးပိုဒ္တို႔တြင္ အလယ္ခ်က္ျဖစ္ေသာကာရန္သည္ ေ႐ွ႔ေနာက္၀ဲယာ မလိုက္ပါဘဲ စပ္ထားေသာနည္းမ်ိဳးျဖစ္သည္' လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဆက္ၿပီးျပထားတဲ့ ဥပမာကေတာ့ ...
ဘူရိဒတ္ဇာတ္ေပါင္းပ်ိဳ႕တြင္
မည္လွ်င္မတိမ္၊ ကုကၠိဳထိန္ဟု၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္သာယာ .... လို႔စပ္ဆုိရာမွာ (တိမ္) (ထိန္) (ၿငိမ္) ကာရန္သံုးပိုဒ္ မွာ ပညတ္သံျဖစ္တဲ့ (န္)ဟာ ပရမတ္သံျဖစ္တဲ့ (မ္) ႏွစ္ခ်က္ဖက္ကို မလိုက္ပါဘဲ အလယ္တည့္တည့္မွာ စပ္ဆိုထားတဲ့အတြက္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာစပ္နည္းမည္တယ္ လို႔ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီနည္းမ်ိဳးဟာ ကဗ်ာ ပညာဂုဏ္နဲ႔အလြန္ျပည့္စံုၿပီးျဖစ္တဲ့စာေရးဆရာႀကီးေတြ ေရးစပ္ရာမွာ ေထးဖါရန္ စပ္နည္းမွ်သာ ျဖစ္လို႔ သာမာန္ကဗ်ာဆရာမ်ား မေရးအပ္လို႔လဲ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပထမ ကေန ဆ႒မ စပ္နည္းအထိ စပ္နည္း (၆)မ်ိဳးထဲမွာမပါဘဲ ေ႐ွးပညာ႐ွိအဆက္ဆက္တို႔ ပယ္ဖ်က္သုတ္သင္ခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္တဲ့ အစပ္ (၆)ပါး ထဲမွာသာ ပါ၀င္ေနတာမို႔ ဒီစပ္နည္းကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္သင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ အတိုခ်ဳပ္မွတ္ရ လြယ္ေအာင္ ဇယားနဲ႔ေဖၚျပလုိက္ပါတယ္။

အခုေဖၚျပခဲ့တဲ့ စပ္နည္း(၆)ပါးကို ေလးလံုးစပ္ကဗ်ာလကၤာေတြထဲမွာ တနည္းထဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွစ္နည္း၊ သံုးနည္း မက သင့္ေတာ္သလို ေရာေႏွာၿပီးျဖစ္ျဖစ္ စပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္ႏွစ္နည္းနဲ႔ စပ္ရမယ္လုိ႔ ဥပေဒသ အကန္႔အသတ္ မ႐ွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သတ္ေစ့ႏွက္ သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္း ကို အေကာင္းဆံုးလို႔သတ္မွတ္ၿပီး က်န္နည္းေတြကိုေတာ့ မတတ္သာမွ ျဖစ္ေစ၊ ကာရန္အထူးစပ္ခ်င္တဲ့အခါမွသာျဖစ္ေစ သံုးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ စပ္နည္းကေတာ့ လံုး၀ မသံုးသင့္ပါ။
ပံုမွန္ ကာရန္ယူပံု အစပ္ေျခာက္ပါးအေၾကာင္းၿပီးေတာ့ ျမန္မာကဗ်ာမွာ အေရးႀကီးလွသလို၊ အ႐ွိန္အ၀ါ လည္းႀကီးလွၿပီး ကဗ်ာကို ေတာက္ေျပာင္ေစတဲ့ 'နေဘ' စပ္နည္းအေၾကာင္း ဆက္လက္ ေဖၚျပပါမယ္။
ဆက္ပါဦးမယ္ ....