အမွ်ေဝပါသည္ မေမဓာဝီ - မုိင္ႏွစ္ေထာင္ မဇၩိမ လွမ္းခဲ့ရ ဗုဒၶဆီ (၆)

အမွ်ေဝပါသည္ မေမဓာဝီ
မုိင္ႏွစ္ေထာင္ မဇၩိမ လွမ္းခဲ့ရ ဗုဒၶဆီ (၆)

ေနာက္တေန႕ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၅-ရက္ေန႕မွာေတာ့ မနက္ ၅-နာရီေလာက္ မနက္စာ ၾကာဇံေက်ာ္စားၿပီး ေတာင္ငါးလံုးခုိ ရာဇၿဂိဳဟ္ကို ႏႈတ္ဆက္လုိ႕ ဘုရားရွင္လက္ထက္က ပါဋလိပုတ္ျပည္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပတၱနား (Patna) ကို မနက္ ၆-နာရီေလာက္မွာ ခရီးစထြက္ပါတယ္။ ရာဇၿဂိဳဟ္နဲ႕ ပတၱနားကလည္း မုိင္-၆၀ ေလာက္ပဲ ေဝးတာပါ။ ဒါေပမဲ့ လမ္းသိပ္မေကာင္းလို႕ ပတၱနားကို မနက္ ၉-နာရီေလာက္မွ ေရာက္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာ တတိယသဂၤါယနာ တင္တဲ့ ေနရာကို လက္ရွိ ပန္းျခံအေနနဲ႕ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာအထိမ္းအမွတ္မွ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကားလည္းမရပ္ေတာ့ဘဲ ကားေပၚကပဲ လွမ္းၾကည့္ခဲ့ၾကၿပီးေတာ့ ပတၱနား ျမန္မာေက်ာင္းကို ဆက္ထြက္လာၾကပါတယ္။ ပတၱနားမွာက တျခား ဖူးေျမာ္စရာ ဘာမွမရွိပါဘူး။


တတိယ သဂၤါယနာတင္ရာ ေနရာ


ပတၱနား ျမန္မာေက်ာင္း

ပတၱနား ျမန္မာေက်ာင္းက ဘူတာႀကီးနားမွာ ရွိပါတယ္။ တည္းခိုစရာ အခန္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ ပတၱနားျမန္မာေက်ာင္းမွာ ေန႕လည္စာကို ၾကက္သားဟင္းရယ္ အစိမ္းေက်ာ္ရယ္နဲ႕ ခပ္ေစာေစာပဲ မနက္ ၁၀-နာရီခဲြ ေလာက္မွာတြင္ စားၾကပါတယ္။ ဟင္းကေတာ့ အေတာ္ေလး ေကာင္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခဏနားၿပီး မုိင္-၄၀ ေလာက္ ေဝးတဲ့ ေဝသာလီ (Vaishali) ကို မနက္ ၁၁-နာရီခဲြေလာက္မွ ဆက္ထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပတၱနားက မထြက္ခင္ေလးမွာပဲ ဟိမဝႏၱာရဲ႕ ေတာင္စဥ္ ၂၂-လံုးထဲက ဂဂၤုတၱရီေတာင္က ျမစ္ဖ်ားခံၿပီး ဗာရာဏသီၿမိဳ႕မွာ ျမစ္အျဖစ္ စထင္ရွားလာတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ဂဂၤါျမစ္ႀကီး (The river Ganges) ကို မဟတၱမဂႏၵီ တံတားႀကီး (Mahatma Gandhi Setu) ေပၚကေန ျဖတ္ၾကရပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ သြားတဲ့အခ်ိန္က ေဆာင္းအကုန္မို႕ အလယ္ေခါင္မွာ ေသာင္ေတြ ထြန္းေနပါတယ္။ ဂဂၤါျမစ္ႀကီးက အက်ယ္ႀကီးမို႕ တံတားႀကီးကလည္း အရွည္ႀကီးပါပဲ။ ၅၅ရ၅-မီတာ (၁၈,၂၉၁-ေပ) ရွည္ၿပီး အိႏၵိယမွာ အရွည္ဆံုး ျမစ္ကူးတံတားႀကီးျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့အရွည္ဆံုး ျမစ္ကူးတံတားႀကီးေတြထဲက တခုပါ။ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္၊ ေမလမွာ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အင္ဒီရာဂႏၵီ ကိုယ္တုိင္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့တယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။ အရွင္အာနႏၵာေထရ္ဟာ ရာဇၿဂိဳဟ္နဲ႕ ေဝသာလီၾကား၊ တနည္းအားျဖင့္ ဝဇၨီတုိင္းနဲ႕ မဂဓတုိင္းရဲ႕ နယ္ျခား ဒီ ဂဂၤါျမစ္ေကာင္းကင္ယံတေနရာမွာ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္ကို ၂-ပိုင္းခဲြၿပီး ႏွစ္ျပည္ေထာင္သားေတြ အႏၱိမစ်ာပန ပူေဇာ္ၾကႏုိင္ဖို႕ အဓိ႒ာန္နဲ႕ စြန္႕ခဲ့တယ္လို႕ ဆုိပါတယ္။


ဂဂၤါျမစ္

ပတၱနားနဲ႕ေဝသာလီကလည္း သိပ္မေဝးေပမဲ့ လမ္းေတြ မေကာင္းလို႕ ႏွစ္နာရီေလာက္ေမာင္းရပါတယ္။ ဝဇၨီတုိင္း၊ လစၦဝီမင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္ေတြ စုေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေဝသာလီဟာ “ဘိကၡဳနီအစ ေဝသာလီက” ဆုိတဲ့ စကားအတုိင္း ျမတ္စြာဘုရားက မိေထြးေတာ္ေဂါတမီနဲ႕တကြ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရဟန္း (ဘိကၡဳနီ) ျပဳဖုိ႕ စတင္ခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ေနရာမို႕ ဘိကၡဳနီသာသနာ စတင္ခဲ့ရာ ေနရာလည္းျဖစ္သလုိ ျမတ္စြာဘုရား ေနာက္ဆံုး ဝါဆိုေတာ္မူခဲ့ရာ ေဒသလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နာမည္ေက်ာ္ ျပည့္တန္ဆာမ “အမၺပါလီ” ရဲ႕ သရက္ဥယ်ာဥ္ (အမၺဝန) ရွိရာေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည့္တန္ဆာ ျဖစ္ေပမဲ့ မ်က္ႏွာ အေရတြန္႕လာတာကို မွန္ထဲမွာ ျမင္မိရာကေန ဘိကၡဳနီျပဳၿပီး သားေတာ္ ဝိမလေကာ႑ညေထရ္ ဆီကေန တရားနာယူၿပီး အရဟတၱဖုိလ္ကို ရရွိသြားတဲ့ ရဟႏၱာအရွင္မႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဝသာလီမွာ ေရွးေဟာင္း ေရကန္ႀကီးတခု ရွိပါတယ္။ ေရကန္ႀကီးက အႀကီးႀကီးပါ၊ ေပ-၁၄၂၀ ရွည္ၿပီး ေပ-၆၆၀ က်ယ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ လစၦဝီမင္းေတြ ေရခ်ိဳးၾကတဲ့ ေရကန္ႀကီးလို႕ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ေရကန္မွာေတာ့ ကားမရပ္ေတာ့ပါဘူး။ ကားေပၚကပဲ လွမ္းၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။


လစၦဝီမင္းမ်ား ေရခ်ိဳးရာကန္ႀကီး

ဒါနဲ႕ပဲ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူၿပီး ႏွစ္ေပါင္းတရာ အၾကာ (ဘီစီ-၃၈၃) ကာလာေသာကမင္း (King Kalasoka) လက္ထက္ ဒုတိယ သဂၤါယနာ တင္ရာ အထိမ္းအမွတ္ေစတီရွိရာ ဥယ်ာဥ္ႀကီးကို ေရာက္ေတာ့ ေန႕လည္ တနာရီခဲြေလာက္ ရွိေနပါၿပီ။ အဲဒီမွာ ေရွးေဟာင္း သုတေသနဌာနက တူးေဖာ္ေနဆဲ အေဆာက္အဦးေတြလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူတဲ့အခါ ေဝသာလီျပည္က ေဝစုရခဲ့တဲ့ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္ေတြကို ဌာပနာၿပီး တည္ထားတဲ့ ထူပါ႐ံုေစတီရာ (stupa) ကိုလည္း ဖူးရပါတယ္။ ထူပါ႐ံုေစတီဆုိတာ ေျမေပၚမွာ ေျမႀကီးထက္ျမင့္ေအာင္ တည္ထားတဲ့ ေျမေပါက္ေစတီလို႕ အဓိပၸာယ္ရပါသတဲ့။ ဒီေစတီက မူလက ၁၆-ေတာင္အခ်င္းရွိတဲ့ ေျမေစတီေလးျဖစ္ၿပီး ဘီစီ ငါးရာစုေလာက္မွာ တည္ထားတယ္လုိ႕ ခန္႕မွန္းၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေမာရိယေခတ္မွာ အခ်င္း ၂၄-ေတာင္ရွိတဲ့ ေစတီအျဖစ္ အုတ္နဲ႕ငံုၿပီး ထပ္တည္ၾကတယ္လို႕ ခန္႕မွန္းပါတယ္။ ၁၉၅၈-ခုႏွစ္မွာ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိ တဲ့အခါ ျပာခဲေတြနဲ႕ ေျမႀကီးေတြ တဝက္တပ်က္ျပည့္ေနတဲ့ ေက်ာက္သားဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္ထဲမွာ ဓာတ္ေတာ္ေတြနဲ႕အတူ ခ႐ုသင္းငယ္တခု၊ ဖန္ပုတီးေစ့ ႏွစ္ေစ့၊ ေရႊျပားအပိုင္းအစတခုနဲ႕ အမွတ္အသားထြင္းထုထားတဲ့ ေၾကးနီဒဂၤါးတျပား ရရွိေၾကာင္း ေက်ာက္စာေရးထုိးထားပါတယ္။


ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ရာေနရာ ဥယ်ာဥ္အဝင္


ဥယ်ာဥ္အတြင္း


ဓာတ္ေတာ္ဌာပနာရာ ထူပါ႐ံုေစတီေတာ္ရာ

ဒါ့အျပင္ ျမတ္စြာဘုရား သီတင္းသံုးခဲ့ၿပီး ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရာ ကူဋာဂါရာသာလာဝိဟာရေက်ာင္းေတာ္ရာ (ျပႆာဒ္ ပါေသာ ေက်ာင္းေတာ္) လည္းရွိပါတယ္။ ဘီလူးေဘးက ကင္းေဝးေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႕ ညီေတာ္ အရွင္အာနႏၵာတုိ႕ “ရတနသုတ္ေတာ္” ကို ရြတ္ဖတ္ေဟာၾကားခဲ့တဲ့အတြက္ လစၦဝီမင္းေတြက ေတာအုပ္ႀကီး (မဟာဝီရ) ထဲမွာ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းေတာ္လို႕ သိရပါတယ္။ ေက်ာင္းေတာ္ရာေဘးမွာ အရွင္အာနႏၵာရဲ႕ ဓာတ္ေတာ္ေတြကို ဌာပနာၿပီး လစၦဝီမင္းေတြတည္ထားတဲ့ အာနႏၵာေစတီ ရွိပါတယ္။ ေစတီႀကီးက တဝက္တပ်က္ ၿပိဳက်ေနပါၿပီ။ သီရိဓမၼာ အာေသာကမင္းႀကီးက ကုသိနာ႐ံုကို မ်က္ႏွာမူၿပီး တည္ခဲ့တဲ့ ျခေသၤ့႐ုပ္ႀကီးပါတဲ့ ေက်ာက္စာတုိင္ႀကီးလည္း ရွိပါတယ္။ အာနႏၵာေစတီရဲ႕ ေဘးမွာ လစၦဝီမင္းေတြ ရာဇဘိေသက (ဘိသိက္ခံရာ) ေရကန္တကန္ရွိပါတယ္။ အဲဒီကေန မလွမ္းမကမ္းမွာ အမၺပါလီရဲ႕ သရက္ေတာေက်ာင္း (အမၺပါလဝန ဝိဟာရ) ကို တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိထားပါတယ္။ ဥယ်ာဥ္ႀကီးကေတာ့ အက်ယ္ႀကီးပါပဲ။ ပန္းေတြဘာေတြနဲ႕ ေတာ္ေတာ္ေလးလွပါတယ္။


အာနႏၵာေစတီ


ကူဋာဂါရာသာလာဝိဟာရေက်ာင္းေတာ္ရာ၊ အာနႏၵာေစတီ၊ အာေသာက ေက်ာက္စာတိုင္


ကူဋာဂါရာသာလာဝိဟာရေက်ာင္းေတာ္ရာ၊ အာနႏၵာေစတီ၊ အာေသာက ေက်ာက္စာတိုင္၊ လစၦဝီမင္းမ်ား ဘိသိက္ခံရာ ေရကန္


ဥယ်ာဥ္တြင္း ႏွင္းဆီပန္းမ်ား


ဥယ်ာဥ္တြင္းျမင္ကြင္း

အဲဒီမွာ ႏွစ္နာရီေလာက္ၾကာေအာင္ လွည့္လည္ဖူးေျမာ္ၾကၿပီးေတာ့မွ ေဝသာလီျမန္မာေက်ာင္းကို ဆက္သြားၾကပါတယ္။ ျမန္မာေက်ာင္းက အဲဒီတုန္းကေတာ့ ပင္မေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးက ေဆာက္လုပ္ဆဲပါ။ အဲဒီမွာ ေကာ္ဖီေသာက္၊ မုန္႕စား၊ ခဏနားၿပီး ညေန ေလးနာရီေလာက္မွာ ေဝသာလီကေန ၁၄၆-မုိင္ေဝးတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူရာ ကုသိနာ႐ံု (Kushinagar) ကို ဆက္သြားၾကပါတယ္။ လမ္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား အာယုသခၤါရ လႊတ္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ စာပါလေစတီကို ဝင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။


ေဝသာလီ ျမန္မာေက်ာင္း


ျမတ္စြာဘုရား အာယုသခၤါရ လႊတ္ေတာ္မူခဲ့ရာ စာပါလေစတီ

ကုသိနာ႐ံု ျမန္မာေက်ာင္းကို ေရာက္ေတာ့ ည ရွစ္နာရီခဲြေလာက္ရွိပါၿပီ။ ျမန္မာေက်ာင္းက ေတာ္ေတာ္က်ယ္ပါတယ္။ အခန္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးနဲ႕ တည္းလို႕ခိုလို႕ အဆင္ေျပပါတယ္။ ပစၥည္းေတြ အခန္းမွာ ေနရာခ်ၿပီး ငါးေၾကာ္နဲ႕ညစာစား၊ ေက်ာင္းကို ေငြလွဴၾကၿပီး မိုးခ်ဳပ္ေနၿပီမို႕ ဘယ္မွ မသြားႏုိင္ေတာ့ဘဲ ညအိပ္ၾကရပါတယ္။

ေနာက္ေန႕ ကုသိနာ႐ံုပတ္ဝန္းက်င္ ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ဆက္ပါဦးမယ္ ...

ဟယ္ရီလြင္