ေလးခ်ိဳးႀကီး
ေလးခ်ိဳးႀကီးမွာ -
၁။ ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီး
၂။ ကာလေပၚ ေလးခ်ိဳးႀကီး
ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။
တစ္ခါ ကာလေပၚေလးခ်ိဳးႀကီးမွာ -
၁။ ကာလေပၚ စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး
၂။ ကာလေပၚ စာေျဖာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး .. ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးထပ္ကဲြပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီးကို အရင္စၾကည့္ၾကရေအာင္။
ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီး
ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီးေတြကို ကုန္းေဘာင္ေခတ္မွာ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း၊ လူဦးမင္း၊ ဦးဖုန္း စတဲ့ ပညာရွိစာဆို ေတြ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေရးသားခဲ့ေပမယ့္ ဒီဘက္ေခတ္မွာ မေတြ႔ရေတာ့ဘူးလို႔ဆုိပါတယ္။ ေရးပံု ေရးနည္းကေတာ့ ...
၁။ အခ်ိဳးေလးခု ပါပါတယ္။
၂။ ေလးလံုးစပ္လကၤာသြားနဲ႔ စပ္ဆိုတာမ်ားၿပီး တခါတေလ တပုိဒ္မွာ ငါးလံုး၊ ေျခာက္လံုး ေရးပါတယ္။
၃။ အပိုဒ္ေရ အကန္႔အသတ္မရွိပါ။
လကၤာသြားနဲ႔ေရးတဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕ဆရာေတြက လကၤာေလးခ်ိဳးႀကီး လုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။
ပံုစံကိုၾကည့္ရင္ ေရးလို႔ရပါတယ္။
ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း ေရး - ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီး
လိႈက္လုိ႔သာႏူးေတာ့တယ္၊ ႐ိုက္က်ဴးသံစံုႏွင့္၊ အမၺံဳေဗြ သိန္ျပတဲ့၊ ခ်ိန္လမွာ။
ကသစ္ကယ္ ဥကင္၊ ေဗြပလႅင္မွာ၊ ေ႐ႊပင္သခြတ္၊ နန္းတမြတ္က၊ အထြတ္ကယ္တူမည္၊ စစ္ဦးပဲး ရည္ဆဲမို႔၊ ပန္းစည္တဲ့ စံုေျခမွာ၊ ေငြစကဖီ ေ႐ႊစံကားတို႔၊ ၫြန္႔သားတဂုဏ္ ပ်ိဳ႕ပါဘိ၊ ဖူးစို႔ကိုက္ညႇာ။
မႈန္လည္တင္ငယ္၊ ပဥၥင္နရည္း၊ ၿငိမ့္ၿငိမ့္သည္းမွ်၊ ႐ိုက္ဟီးသုန္သုန္၊ ၾကက္ႏွစ္စံုက၊ ေစာပုညစက္၊ ေဇယ်ာဖက္မွာ၊ အနက္ကယ္မင္နည္၊ ေဇာ္ရန္းရည္ႏွင့္၊ စိန္ရည္မ်က္လွ်ပ္၊ ျမဖဲရံသတ္မယ္လို႔၊ ေအာင္ရပ္ကယ္ကြၽန္းဘံု၊ လြမ္းရည္မာန္ၿခံဳၾကတဲ့၊ နယုန္တာကို၊ ညီလာဘံုဦးက ေမာက္ပါဘိ။
ျမတ္ေခါင္ငယ္ဝံသ၊ နတ္ေရာင္ပသည္၊ အလွငယ္ဆံုးစြန္၊ မာန္မလြန္တဲ့၊ ရန္ခြၽန္ဘုန္းေတာက္၊ ဖ်ားေ႐ႊေမွာက္မွာ၊ ေဖ်ာက္ေရးေျဖဖြယ္၊ ေသာ့မလြယ္ႏွင့္၊ ေနာင့္နယ္ၫႊတ္ၿပိဳ၊ ဆြတ္ေဆြးသာပိုေတာ့တယ္၊ ျမင့္မိုရ္နန္းဦးကိုင္ဝယ္၊ သူရာႏုိင္ေအာင္တဲ့မိုးငယ္လို႔၊ တိုးခ်ဲ႕ေလသိ။
ဒီ ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီးကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အခံႏွစ္ပိုဒ္ အခ်ကာရန္ညီ၊ ဂ႐ုခ်၊ ပထမအအုပ္ပိုဒ္ဆံုးကာနီး ေနာက္ဆံုးႏွစ္ပိုဒ္မွာ အဲဒီ ကာရန္ျပန္ ကိုယူ၊ အအုပ္ႏွစ္ပိုဒ္ ကာရန္ညီ လဟုခ်၊ သာမန္ ေလးခ်ိဳးစပ္နည္းအတိုင္း ဆုိၿပီးစပ္ထားတာကိုေတြ႔ရပါမယ္။ အဲဒီမွာမွၾကားအပိုဒ္ငယ္ေလးေတြမွာ ေလးလံုးစပ္လကၤာသြား နဲ႔ အပိုဒ္ငယ္ေလးေတြ ညႇပ္ေရးသြားတာပါပဲ။ ဒီေတာ့ ေလးခ်ိဳးငယ္၊ ေလးခ်ိဳးလတ္ေတြထဲမွာ ေလးလံုးစပ္ ညႇပ္ေရးလုိက္ရင္ ေရွး႐ိုးေလးခ်ိဳးႀကီးျဖစ္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္း မွတ္ယူရင္ ရပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္ထပ္ဥပမာတပုဒ္အေနနဲ႔ သီေပါမင္း အိႏၵိယျပည္၊ ရတနာဂီရိအရပ္မွာ နတ္႐ြာစံတဲ့အခါ လယ္တီပ႑ိတ ဆရာဦးေမာင္ႀကီးက ေရွးေလးခ်ိဳးႀကီးမူအတိုင္း စပ္ဟပ္လုိက္တဲ့ ေလးခ်ိဳးႀကီးတပုဒ္ကို ထပ္တင္ျပလုိက္ပါတယ္။
တဇာတ္သိမ္းျပန္ေပါ့၊ ခပ္သိမ္းျမန္ေျပမွာ၊ ဉာဏ္သံေဝ ကိုယ္ေတာ္ျပပါလုိ႔၊ ဓမၼၿပီၿပီ ေဟာႏိုင္တဲ့၊ သီေပါဘုရင္။
တေထာင့္ႏွစ္ရာ၊ ႏွစ္ဆယ္ငယ္သာ၊ ေကာဇာကာလ သဇင္ႏွင္းေဖ်ာ္၊ နတ္ေပါင္းငယ္ေပ်ာ္သည္၊ နတ္ေတာ္လ၏၊ ေက်ာ္တဆုတ္ပက္၊ ဆယ့္သံုးရက္ဟု၊ အာစက္ဝွန္ေဝွ႔၊ နဂါးေန႔မွာ၊ ဘုန္းေငြ႔စီရင္၊ မီး႐ႈးျမင္ၿပီး၊ တိုင္းခြင္စုိးရန္၊ ကုန္းေဘာင္႐ိုး တန္ခိုးဖန္၍၊ မဟႏၱာ႐ိုက္၊ ျမန္မာတိုက္ဝယ္၊ မကိုဋ္ကယ္ ေဆာင္ခ်ိန္၊ ျပကၡဒိန္မို႔၊ ဝတိန္ၿပိဳင္နတ္၊ ေဖးတူမတ္လ်က္၊ စတၴာလီသာ၊ အစြန္းေျဖာင့္သည့္ ေထာင့္ႏွစ္ရာ၊ ေ႐ႊၾကာခုိင္ႏဲႊ၊ တူ မီးပဲြတည့္၊ ဆန္းဆဲေတရသ္၊ ခါရက္ျမတ္တြင္၊ သမတ္ကယ္နည္းတူ၊ ကဒဏ္ရွက္ ကနက္ထူလုိ႔၊ ရွစ္ဆူရန္ဟန္႔၊ ျဖဴဝန္းသာျဖန္႔ေတာ့၊ တိုင္းဘံုျပန္႔ျမန္နယ္မွာ၊ ရန္သြယ္သြယ္ ေၾကာက္ေရွာင္ပုန္းရ၊ ဘုန္းလႊင့္အႏွင္။
ကုန္းေဘာင္ရန္နည္၊ စည္ဆက္ကယ္တည္သည္၊ ပင္စည္ကြန္႔ကြန္႔၊ ဆယ္တၫြန္႔ဟု၊ ခြၽန္႔ခြၽန္႔ခုိင္ဖူး၊ ပြါးလူးလူးတြင္၊ ကံဆူးကံေညာင့္၊ ဘုန္းကိုေမွာင့္လို႔၊ တေထာင့္ႏွစ္ရာ၊ ေလးဆယ္မွာလွ်င္၊ သတၱာစြန္းဆဲ၊ သကၤန္းပဲြႏွင့္၊ ခဝဲပြင့္ခ်ိန္၊ ေက်ာ္ရွစ္ရက္ဟု ျပကၡဒိန္မွာ၊ ဝတိန္စံနတ္၊ သိၾကားျပတ္သုိ႔၊ မင္းျမတ္ကယ္ သီေပါ၊ နန္းကေလ်ာလို႔၊ ေရေၾကာအဏၰဝါ၊ ပတ္ဝန္းကာသည့္၊ ရတနာဂီ၊ ကြၽန္းငယ္မီွလို႔၊ ဝသီစင္စင္၊ တရားသာမင္ေတာ့၊ ျမန္ဘုရင္ကို၊ ကံပင္ေဆာင္ၫႊန္း၍၊ ကြန္းဆုိင္ရာပို႔။
ကံအေမြကို၊ ခံေစထံုးတမ္း၊ ကမၻာျငမ္းႏွင့္၊ စည္းကမ္းမေသြ၊ တေျမတိုက္သုိ႔၊ လုိက္ပါေခ်လည္း၊ သံေဝႏွစ္ဆူ၊ ထီးသစ္ထူလို႔၊ ျမန္ဘူပတိ၊ ကြၽန္းဂီရိတြင္၊ ဓမၼိကဉာဥ္၊ သခၤါ႐ုဉာဥ္ စုယွဥ္လ်က္၊ ဓမၼဥၥေရာ္၊ သံုးေမြ႔ေလ်ာ္၍၊ ကိုယ္ေတာ္စံတုန္း၊ သံရာဝဋ္ အလြတ္႐ုန္းစဥ္၊ ပုန္းမလြတ္သာ၊ ေဘးေသခင္း အတင္းလာ၍၊ နတ္ရြာနန္းျမင့္၊ ၾကငွန္းဖြင့္ဘုိ႔၊ ခ်ိန္သင့္ကြန္းေထာက္၊ ခါေတာ္ေလွ်ာက္လို႔၊ ေခတ္ေရာက္ ေကာဇာ၊ အ႒္ သတ္ ေဒြး ဧေကၠးခါတည့္၊ မာဂသီေရာ္၊ စန္းၫိွဳးေလွ်ာ္သည့္၊ နတ္ေတာ္ဆုတ္ပက္၊ ေက်ာ္ေျခာက္ရက္မွာ၊ ခ်ဳပ္ပ်က္ကယ္ဇီဝိန္၊ ဥပစၦိန္ျဖင့္၊ ဝတိန္ယာယီ၊ ကြန္းေထာက္သာခ်ီေတာ့၊ ေလာကီဝန္႔ခႏၶာကို၊ ျမန္မၾကာ အလ်င္သုဥ္းတဲ့ေအာင္၊ မႈန္းၾကျမန္တို႔။ ။
ကာလေပၚ စာေထာင့္ ေလးခ်ိဳးႀကီး
ကာလေပၚ စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး ေရးပံု ေရးနည္းကေတာ့ ...
၁။ အခ်ိဳးေလးခု ရွိရပါမယ္
၂။ အပိုဒ္အေရအတြက္ကေတာ့ - မ အခ်ိဳး (ပထမအခ်ိဳးနဲ႔ တတိယအခ်ိဳး) ေတြမွာ ၃ပိုဒ္က ၇ပိုဒ္အထိ ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၄-၅ ပိုဒ္ေလာက္ပဲ ထားတာမ်ားတယ္လို႔ဆုိပါတယ္။ စံု အခ်ိဳး (ဒုတိယနဲ႔ စတုတၴအခ်ိဳး) ေတြမွာေတာ့ အနည္းဆံုး ၇ပိုဒ္ကေန အဲဒီအထက္ကိုႀကိဳက္သေလာက္ပိုထားလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုတိယအခ်ိဳးထက္ စတုတၴအခ်ိဳးကို အပိုဒ္ပိုမ်ားမ်ားထားၿပီး အရွည္ဆံုးေရးေလ့ရွိ တယ္လုိ႔လဲ ဆုိပါတယ္။
၃။ အကၡရာလံုးေရအေနနဲ႔ ဒုတိယအခ်ိဳးအဆံုးမွာ ေလးလံုး၊ စတုတၴအခ်ိဳးရဲ့ အစမွာ သံုးလံုး(သို႔မဟုတ္) ေလးလံုး ပဲထားရပါမယ္။ က်န္အပိုဒ္ေတြမွာေတာ့ အနည္းဆံုး ၆လံုးကေန အမ်ားဆံုး ၁၅လံုး၊ ၁၆လံုး ေလာက္အထိ ထားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီထက္ ပိုသြားရင္ေတာ့ ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ေလမမီေတာ့ဘဲ စည္းဝါးလည္း မကိုက္ေတာ့ဘူးလို႔ဆုိပါတယ္။
က်န္တဲ့ ကာရန္ယူပံု၊ ဂ႐ု၊ လဟု ထားပံုေတြကေတာ့ ေလးခ်ိဳးရဲ့ စည္းမ်ဥ္းအတိုင္းပါဘဲ။
အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖရဲ့ ကာလေပၚစာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီးကို နမူနာ ဖတ္ၾကည့္ပါ။
မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ ေရး - ေနျပည္ေတာ္ အလြမ္းဖြဲ႔စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး
ျမတ္ေကာဇာ လွစ္ဆိုျပရမွာျဖင့္၊ သတ္ေဇာဒြါ-ဧစ္ကိုက်ကာမွ၊ ေခတ္ညိဳလွ-ျမန္မာေျပ၊ (အမယ္ေလး) "ဟစ္ငိုစရာ့-အခါေပ"။
မေသြေစာင္းေပဘု၊ ေရေၾကာင္းဗ်ဴဟာခ်ီ၍၊ တူရာသီဆန္းရက္ငါးမွာလ၊ နယ္ျခားေျမေက်ာက္တိုင္ ရပ္ဆီက၊ ကင္းတပ္သေခၤ်ကိုေနာ္ကြယ္ "ခြင္းျဖတ္ဝင္ေမႊ"။ ။
ရက္အ႒ာ ႀကံဳအတြင္းမွာေတာ့၊ စက္မဟာအဟုန္ ျပင္းတာေၾကာင့္၊ မင္းလွၿမိဳ႕မွန္ဆိုက္ေလ၊ ရန္မိုက္ေခြၽမဲ့ ျမန္မာမ်ား၊ "ခံတိုက္ေပမဲ့ အကြာသား"။ ။
စခန္းငယ္ယွဥ္၊ လမ္းအစဥ္တပ္ေတာ္ရွိၿပီဘု၊ သတင္းလွ်ံ ျမင္းၿခံထိကာမွ၊ အသိဉာဏ္ ႏုစေတာင္းငယ္ႏွင့္၊ ကဝိဟန္ ျပဳမူေကာင္းသူက၊ အေၾကာင္းကို မျမင္ေလ၍၊ စကားေျပ ေျပာရင္လႊတ္ပါဖ်၊ ျပားဝတ္ကာ ရွိပန္ေတာင္းေသာ္ေၾကာင့္၊ ေက်ာက္ေျမာင္းဝန္ အျမန္ေျပးရွာရ၊ အေရးပိုင္ မိန္႔ဆိုခ်က္မွာလ၊ လက္နက္ကုန္ အပ္ႏွံသ လွ်င္ျဖင့္၊ ခြင့္လိုရာ ေတာင္းပန္ပ မယ္လို႔၊ ခ်ိဳလွစြာ ဉာဏ္နီစြက္ထာမို႔၊ ခြင့္လိုရာ ယူေစလို႔ျမြက္မိတယ္၊ (အမယ္ေလး) ပ်ိဳးပ်က္သြယ္ဘြား။ ။
[ဘံုတျပည္စံ ေမွာက္လွန္မည္ပ၊ မိုးထက္ၾကယ္မ်ား၊ ကုန္အညီျပန္ ေတာက္လွ်ံခ်ီပ အမတ္ေတြ ျမင္းထက္ဖ်င္း၊ ငကင္းေခါင္ဖ်ာ့ သိုက္ျမၫွာအပ္ မေဘြရွစ္ရက္တြင္း .. ၊ အတင္းေဆာင္သြား၍လိုက္ ရရွာ၊ ဆက္ဆက္ယူမတဲ့ ဆိုတ ကာ၊ ၾကြက္ၾကြက္ဆူသနဲ႔ ငိုၾကရွာ၊ ရက္စက္သူမကြဲ႔ ခ်ိဳလွစြာ၊ ထိုခါငိုရွာ ဗိုလ္ပါ လူတလႊားငယ္တို႔၊ ႐ိုင္းေလ-မႈိင္းေဝ-တိုင္းေျပ ပစ္ခြါသြားရွာရတယ္၊ (အမယ္မင္း) အဝါးမဝျငား၊ တရားဓမၼ မမွားရွာဘု၊ (သခင့္ကိုကြယ္) သိၾကားကလဲ မ,မ၊ မယားလွရယ္ေၾကာင့္၊ ကုလားက သေဘၤာႏွင့္ တင္ယူပါၿပီ တကား။]
မွတ္ခ်က္။ ။ [ ... ] ဤကြင္းအတြင္း စာသားမွာ ေလးခ်ိဳးကဗ်ာမဟုတ္၊ အဓိပၸာယ္စံုလင္ရန္ သံဆန္းဆက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
အယ္ဒီတာ ဆရာလြန္း ေရးသားေသာ ဘြိဳင္းေကာက္ဋီကာ က်မ္းမွ - ကာလေပၚ စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး
တေဇယ်ံဳ ေခ်ာင္ေတြ ေျမႇာင္ေဘြ ျမန္းခဲ့ရပါေတာ့၊ ေရႊတိဂံု ေတာင္ေျခခပန္းတြင္မွ၊ ေညာင္သေျပပန္းေတြႏွင့္-သြန္းသနဲ႔ ကသိုဏ္းေရျဗဟၼစိုရ္၊ (ကြယ္တို႔ရယ္) "ေအာင္ေျမဗဟန္းဆီသို႔ -လြန္းရဲ့ မႈိင္းေရႊကိုယ္" ။
ေအာ္ ... ဇရပ္အမတို႔ကိုလ၊ အမွတ္ရမိတဲ့ျပင္၊ ကႆပေထရ္ အရွင္ဆရာစံတဲ့၊ သာလာယံ အထိကရ ေက်ာင္းရဲ့ျပင္၊ စာဝါတညံညံ တပည့္မအေပါင္းေတြႏွင့္၊ မဂ္ေၾကာင္း-ဖိုလ္ဝင္လွည့္ေပမဲ့၊ အရိယာ လကၤာေခၚသည့္၊ မဂၤလာအေက်ာ္အေမာ္-အရာမ္တြင္းရဲ့ျပင္၊ မွန္ကင္းေနရဒင္သို႔၊ ေျမပလႅင္ ေရႊက်င္ တိုက္ဆီသို႔၊ ဦးခိုက္ကာ ပဏာလႈံလို႔မို႔၊ အညာရဂံု-ေတာဟိတ္ ဝါသနာမေသးသူက၊ တအာ႐ံု-မေနာစိတ္မွာ မေအးေသာ္လဲ၊ ေတြးဆ-ၾကည္ညိဳတယ္ေနာ္ကြယ္ .. ၊ "ေဝးကမွီခို"။
စိန္စမုခ္ အေဆာင္ေဆာင္-အလွ်ံမေနာ္ ပတၲျမားေတြနဲ့၊ သိဂၤုတ္ေတာင္ ဆံေတာ္ဘုရားကိုလ၊ ေအာ္ ... အမ်ားေသာ တပည့္ေတြနဲ႔ ကတိေတာင္းဆုဆို၊ ေကာင္းမႈထိုထိုရယ္ႏွင့္ ဓမၼေရႊဗ်ာေကြၽး၊ ၎ "ကုသိုလ္ ေတြကိုျဖင့္ အမွ် အမွ် ေဝကာေပး"။
ေကာလိပ္အပ်က္တြင္၊ ေဇာစိတ္လက္ ဆရာ မရႊင္သနဲ႔၊ အညာတခြင္ လွည့္ခဲ့ၿပီး၊ ဇာတိေျမ အလံုေက်းေပေပါ့၊ မံုေရြးမွာ တေႏြၾကာေတာ့၊ ေဇယ်ာသူ ေကသာတို႔ပင့္ေပသမို႔၊ အခြင့္ႀကံဳရာ တြယ္ေရာ့မကြဲ႔လို႔၊ ပုညာစြယ္-ေတာင္ခပန္းတြင္မွ၊ ေအာင္ပန္း ကဗ်ာဂီတာတို႔နဲ၊ ေရွာင္မလမ္း ယာယီသာဘို႔လို႔၊ ဆရာသည္တဝါမွာ ပါရမီမာလာ ကေလးတို႔ရဲ့ျပင္၊ ေဆးေပးမီးယူ ႏွစ္က်ိပ္ေက်ာ္မွ်တြင္မွ၊ အႏွိပ္ေတာ္ ဒကမေတြ စံုညီညာနွင့္၊ ယမံုသီတာ ေတာင္ေျခဝိုင္းေပတဲ့၊ ဘံုသီဟာ ေအာင္ေျမကသိုဏ္းတြင္မွ၊ (အမယ္မင္း) သမိုင္းအေလွ်ာက္-တဂိုဏ္း တဂိုဏ္း မေထာက္တဲ့၊ ေၾကာက္ဖြယ့္ ျပည္ရြာအေရးေပမို႔၊ ေအာ္ ... "မႈိင္းတေယာက္ အႏွီတဝါျဖင့္ မေအးရေပဘု"၊ (စႏၵာရယ္) "စစ္ကိုင္းေခ်ာက္ဆီက-ဘြိဳင္းေကာက္ဋီကာေရး"။ ။
အယ္ဒီတာ ဆရာလြန္း ဆိုတာဟာ ဆရာႀကီး အလကၤာေက်ာ္စြာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးက ကာလေပၚ စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီးကို မဟာကဗ်ာေလးခ်ိဳးႀကီး လို႔လည္း ေခၚေဝၚသမုတ္ ထားပါတယ္။
ဒီေလးခ်ိဳးႀကီးေတြကိုၾကည့္ရင္ အခ်ိဳးတစ္ခုရဲ့ အဆံုးပိုဒ္ေတြမွာ မ်က္ေတာင္ကြင္း " .. " နဲ႔ျပထားတဲ့အပိုဒ္ ေတြဟာ ေရွ႕အပိုဒ္နဲ႔ နေဘယူၿပီး ႏွစ္ထပ္ေက်ာ့ခ်ထားတာကိုေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို ႏွစ္ထပ္ေက်ာ့ ခ်ထားတာကိုပဲ "စာေထာင့္" လို႔ေခၚပါတယ္။ ႏွစ္ထပ္ေက်ာ့ေလးခ်ိဳး လို႔လည္း ေခၚပါေသးတယ္။ တစ္ခါ အပိုဒ္တိုင္းလိုလိုမွာ နေဘထပ္နည္းေတြနဲ႔ ထပ္ကာထပ္ကာတြန္႔ထား၊ ကြန္႔ထားတဲ့ တြန္႔ပိုဒ္ေတြထည့္ ထားတာေၾကာင့္ ထပ္တြန္႔ေလးခ်ိဳးႀကီး လို႔လည္း ေခၚျပန္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ၿပီး ဒီေလးခ်ိဳးႀကီးေတြရဲ့ ပထမအခ်ိဳးရဲ့ အတြင္းမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အဆံုးမွာ၊ ဒုတိယအခ်ိဳးရဲ့ အတြင္းမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အဆံုးမွာ၊ တတိယအခ်ိဳးရဲ့ အတြင္းမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အဆံုးမွာ ေလးခ်ိဳးကဗ်ာရဲ့ ကာရန္နဲ႔လည္း ဆက္စပ္ရေအာင္ စကားေျပ၊ လကၤာေတြကို ၾကားၫွပ္ၿပီး ထည့္သြင္းစပ္ဆိုေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ဒီလို အေကြ႔အေထာက္၊ အေႏွာက္အယွက္ျပဳၿပီး စပ္ဆိုတဲ့အတြက္လည္း စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး လို႔ေခၚၾကပါေသးတယ္။ ေလးခ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အတြက္ စကားေျပလကၤာ သံုးပိုဒ္ ညႇပ္ၿပီးထည့္တာကလဲြလို႔ စပ္ဆိုပံုက အတူတူပါပဲ။ ဒီအတြက္ အေထြအထူး နမူနာ မေဖၚျပေတာ့ပါဘူး။
အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေလးခ်ိဳးေတြေရးၾကရာမွာ "မ" အခ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ ပထမ နဲ႔ တတိယအခ်ိဳးေတြမွာ အပိုဒ္ေရ နည္းနည္းေရးၿပီး "စံု" အခ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဒုတိယ နဲ႔ စတုတၴအခ်ိဳးေတြမွာ အပိုဒ္ေရ မ်ားမ်ား၊ အထူး သျဖင့္ စတုတၴအခ်ိဳးမွာ အပိုဒ္ေရ အမ်ားဆံုးေရးၾကတာကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။
ဒီ ေလးခ်ိဳးႀကီး ေတြကေတာ့ ဒီေခတ္မွာ ေရးတာ မေတြ႔ရသေလာက္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဆရာတင္မိုးေတာ့ ေရးထားတာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။
ကာလေပၚ စာေျဖာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး
အေပၚမွာျပခဲ့တဲ့ ကာလေပၚ စာေထာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီးကို "ႏွစ္ထပ္ေက်ာ့" မခ်ဘဲ တစ္ထပ္တည္း (နေဘ ထပ္တြန္႔ပိုဒ္ မထည့္ေတာ့ဘဲ) ခ်လိုက္ရင္ ကာလေပၚ စာေျဖာင့္ေလးခ်ိဳးႀကီး ျဖစ္သြားပါတယ္။ "..." မတိုင္ခင္ အပိုဒ္ကို ျဖဳတ္လိုက္႐ံုပါပဲ။ ဒီေတာ့ နမူနာ အေထြအထူးမျပေတာ့ပါဘူး။
သံခ်ိဳေလးခ်ိဳး
သံခ်ိဳေလးခ်ိဳးကို သံခ်ိဳ လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ သံခ်ိဳေလးခ်ိဳးဆိုတာကေတာ့ ဒီေလးခ်ိဳးေတြကိုဘဲ အသံ ေလးပါး (တက္သံ၊ သက္သံ၊ နိမ့္သံ၊ တုိင္သံ)ေတြနဲ႔ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္း၊ ခ်ိဳခ်ိဳသာသာနဲ႔ နားေထာင္ ခ်င္စဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ စပ္ဟပ္ရတဲ့အတြက္ သံခ်ိဳ လို႔ေခၚပါတယ္။ ေလးခ်ိဳးေရးနည္းနဲ႔ ဥပေဒသခ်င္း အတူတူပါပဲ။ အကၡရာ ကေတာ့ ေလးခ်ိဳးလတ္လိုပဲ တပိုဒ္ကို ၅လံုး၊ ၆လံုးေလာက္ထားပါတယ္။ ကာလေပၚေလးခ်ိဳးႀကီးေတြေလာက္ အလံုးေရလည္းမမ်ား၊ တြန္႔ပိုဒ္လည္း မမ်ားရပါဘူး။ အခ်ပိုဒ္ေတြမွာေတာ့ ..
ပထမအခ်ိဳးကို ၅လံုး၊ ၆လံုး
ဒုတိယအခ်ိဳးကို ၄လံုး
တတိယအခ်ိဳးကို ၅လံုး၊
စတုတၴအခ်ိဳး ၄လံုး ... ခ်ေပးရပါတယ္။
နမူနာအေနနဲ႔ ၁၂၃ဝ ျပည့္ႏွစ္က ေရႊဓါးဗိုလ္ အမည္ခံ ပညာရွိတစ္ဦး စပ္ဆိုခဲ့တဲ့ ဟန္လင္းႀကီးၿမိဳ႕ရဲ့ အံ့ဘြယ္ ၉ပါး သံခ်ိဳေလးခ်ိဳးကို ျပလိုက္ပါတယ္။
ဟန္လင္းၿမိဳ႕ အံ့ ၉ပါး ဘဲြ႔ သံခ်ိဳ
ေရႊလင္းေျမအံ့ဘြယ္ကိုး၊ စာထိုးကာ ေရႊမင္ႏွင့္၊ သေျပခြင္ ေပတင္ေနာက္လူတို႔၊ နည္းမွတ္ေလာက္ သိစဘြယ္။
စံတရာတေယာက္ မင္းတြင္မွ၊ ေနာင္ရင္း ျပဴမဟာႏွင့္၊ တအူခ်ာ ညီေတာ္ၿပံဳးတို႔တြင္၊ ေနာင္ဘုန္း ကံေတာ္ရွိန္ေၾကာင့္၊ ဥႏၷဒိန္ ေမွ်ာ္လွ်င္ထြက္ရ၊ ညီမ်က္ႏွာခ်ိဳလို႔ၿပံဳးျပန္ေတာ့၊ ထစ္ခ်ဳန္းကာ ရတနာမ်ိဳး၊ မိုးက်အကယ္။
ဧ-ခ်ိဳ-ငန္-ပူေရျပြမ္းတဲ့အျပင္၊ သာထန္း ပင္ပေဒက၊ အင္ႏွစ္ေထြ ထေညႏို႔ကိုလ၊ ျပည္စို႔ေသာက္ မကုန္ခမ္းႏိုင္ဘု၊ အိုင္စမ္း နဒီလွ်ံက၊ တညီစံ ေဝႆန္ကိုေရာက္ျပန္ေတာ့၊ ခန္းေျခာက္တယ္ ဆိုတဲ့ ကုန္း ရယ္ႏွင့္၊ ပင္လံုးစံု ေလွ်ာ္ျဖဴဟာက၊ စကားဝါ အျမႊာပြင့္တဲ့ျပင္၊ တီးသံဆင့္ အသြယ္သြယ္၊ နာဘြယ္သည့္ နတ္ဆိုင္း။
ဇာတ္ဘာသာ၊ သတၱဝါ ေရႊဘီလားရယ္တုိ႔၊ ႏွစ္ပါး ဒြန္ဂေဟပ၊ အင္ႏွစ္ေထြ ကိုယ္ကိုျပေတာ့၊ အဗၻ ႏၱရာ ေခၚသည့္ သရက္ေမာ္ ခက္ေပၚကိုးဘို႔မွာ၊ ေျခာက္မ်ိဳးရတနာဝင္မို႔၊ ဇရာရွင္ လွ်ာတြင္ရစ္ရလွ်င္၊ ႏွစ္ခါပင္ ကညာစင္ ျဖစ္ေလာက္ကဲ့၊ သည္ေခတ္ကို ႀကံဳခ်င္စမ္းပါဘိ၊ က်မ္းထြက္သမိုင္း။
ေနာက္ထပ္ျပခ်င္တာကေတာ့ မွတ္သားဖို႔ေကာင္းလွတဲ့ ကဗ်ာ႔ပါရဂူ မာန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ့ သံခ်ိဳေတြပါပဲ။ စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းက အလြန္ပဲေျပာင္ေျမာက္လွပါတယ္။ အဲ ... ဒါေပမဲ့ နည္းနည္းေတာ့ ၾကမ္းပါတယ္။ ဂမၼေဒါသ သင့္တဲ့ အသုံုးအႏႈန္းေတြပါေနေပမယ့္လည္း ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ရဲ့ စာေတြလုိပဲ ေျပာင္ေျမာက္လြန္းလွလို႔ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။ နည္းနည္းေတာ့ သည္းခံၿပီးဖတ္ပါလို႔ ေတာင္းပန္ပါတယ္။
ကဗ်ာ့ပါရဂူျဖစ္ေတာ္မူေသာ
မာန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေရးေသာ
ပဒုေမာဝါဒ-သံခ်ိဳေလးခ်ိဳးမ်ား
(၁)
သူ မတို႔ေလမွ၊ သူတို႔လွ်င္ တကယ္ျမည္တဲ့၊ ၿမိဳ႕မာန္လည္ ေရႊစည္ႀကီးပါကဲြ႕၊ တီးသမွ် ဖိမ့္ဖိမ့္တုန္။
သူမာလွ်င္-မာစိန္ေစာင္းပါတဲ့၊ သူေပ်ာင္းလွ်င္ အေရျဖစ္ႏိုင္ငဲ့၊ မယံုလွ်င္ မေအႏွင့္ စစ္လွည့္ေတာ့၊ စနစ္ကို ကုန္မလင္းေသာ္လဲ၊ အျပစ္ဆို ဂုဏ္သတင္းကိုလ၊ ေလညႇင္းရာ သင္းကာပ်ံ႕၊ ပန္းရနံ႔ပံု။
ဓာတ္ မသိဟာမို႔၊ ဟတၳိ-ယုန္ငယ္ထင္ထင့္၊ ဟိုေအာက္ခြင္ ငစင္႐ိုင္းဟာႏွင့္၊ ငသိုင္းေတြ အညာဆန္တို႔ကို၊ တံငါလန္ ေရႊလည္ေကြ႔တြင္ျဖင့္၊ တခါျပန္ ဆန္မေရြ႕ရေအာင္၊ ေဘးေတြ႔စိမ့္ တက္တက္ကုန္၊ မစုန္ရသည့္တိုင္း။
႐ိုးသိသိ၊ ငါးပိ-ငါးခ်ဥ္ သိပ္ပါလို႔၊ ေထာင္းႀကိတ္ေခ် ေၾကေအာင္ ညက္ေစမွ၊ ေနာင္ဆက္ကာ အေရစစ္သည့္ျပင္၊ ေခြးဖင္ ေခ်းပင္ျဖစ္ရမယ္၊ ငါးညစ္ တလိုင္း။ ။
(၂)
မာန္မလုပ္ခ်င္ဘု၊ မာန္လုပ္လွ်င္ လြယ္သည္သာပ၊ ငယ္မည္မွာ န ကို သတ္႐ံုပဲ၊ ေနရပ္ကြယ္ မာန္ေရႊလည္ႏွင့္၊ မာန္ႏွစ္လီ မာန္စံုကြန္႔၊ ဖူးအၫြန့္ ေခါင္ကတင္။
သို႔ကတဲ၊ လုပ္ဘဲ သမၸဇဥ္ႏွင့္၊ မာန္မယွဥ္ ဉာဏ္ယဥ္အုပ္ပါလို႔၊ ထိန္းခ်ဳပ္ကာ မာန္ကိုကင္းေစရ၊ ယင္းခုေခတ္တြင္။
တကယ္ဆို တကယ္လားပါတဲ့၊ အက်ယ္ဆို က်ယ္မပြားၿပီဘု၊ ျမတ္ဖ်ားငယ္ စိေႏၲယ်ာမွ၊ လူၿပိတၲာ ပူရာဏ တို႔ကို၊ ယူမိစၦာ သကာက်ေအာင္လို႔၊ မီးေရျပ တန္ခိုးဆင္၊ အ႐ိုးပင္လာက်မ္း။
ထို႔တူသာ၊ ၿပိဳင္လိုလွ်င္ ၿပိဳင္လာေတာ့၊ ၿပိဳင္လာလွ်င္ ၾကာမေႏွးေစႏွင့္၊ ႐ႈံးသူဟာ ႏွမေပးပါလို႔၊ လိုေသးလွ်င္ ကိုယ္တိုင္ယူမပ၊ ႏိုင္တဲ့သူ ေယာက္ဖႀကီးပါပဲ၊ ဇက္ေပၚမွာ ေဒါက္ခြစီးတဲ့ျပင္၊ -ီီးစုတ္ၾကတမ္း။ ။
(၃)
ပဒုမ၊ တုပကာ နင္မေယာင္ႏွင့္၊ ဆင္ေျပာင္ကို ျခင္ေကာင္ဝါးသည္သို႔၊ ယား႐ံုမွ်သာ။
ဉာဏ္အသက္ကိုလဲ၊ စံဖက္ကာသင္မေမွ်ာ္ဘု၊ သင့္မယ္ေတာ္ရွင္ဇလာႏွင့္၊ ခင္ဆရာအိမ္ေထာင္က်လွ်င္လ၊ ပဒုဆို ေမာင္ေရႊမ မွာ၊ သား ငယ္မွ်သာ။
ပညာကို ယွဥ္ကာခ်င့္ရလွ်င္၊ အခြင့္ငယ္ အရာႏွင့္၊ ေယာဇနာ သမၺန္မ်ိဳးကိုလ၊ နည္း႐ိုးပင္ဘာမက်ခင္က၊ မင္းရန္စ ငါ့ကိုရွာ၊ ငါဘာျပဳျဖဳန္မတုန္း။
ႏွစ္ဖက္ကန္း၊ မ်က္ခမ္း ေနကိုၿပိဳင္သို႔၊ ခြင္လံုးယိုင္ မင္းစာမွားၿပီမို႔၊ အလားငယ္ ပါယ္မက်ေစႏွင့္၊ သာအယာ ခြင့္ေက်က်ေအာင္ပ၊ ငါဆရာ မင့္ေဘဘကိုကြယ္ ... ဦးခ်လွဲ႔အုန္း။ ။
ဒါဆိုရင္ ေလးခ်ိဳးအေၾကာင္းက အဆံုးသတ္ပါၿပီ။
ျမန္မာအခ်ိဳးကဗ်ာေတြရဲ့ အပိုဒ္ေရ၊ ကာရန္စပ္ဟပ္ပံု၊ အခ်ီအခ် ေလယူေလထားပံု (ဂ႐ု၊ လဟု ယူပံု) ေတြကို အလြယ္တကူ မွတ္ရေအာင္ ဇယားေလးနဲ႔ ျပလုိက္ပါတယ္။
အခ်ိဳးကဗ်ာေတြၿပီးေတာ့ ဆိုလုိ႔အလြန္ေကာင္းတဲ့ ေတးထပ္ အေၾကာင္း ဆက္ခ်င္ပါတယ္။
ဖတ္ရႈခံစားအားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးအထူးပါခင္ဗ်ာ ...
ဟယ္ရီ
Read More...
Summary only...
