သေႏၶ ေတာထြက္ ဓမၼစက္ ေဟာႁမြက္လဝါဆုိ

သေႏၶ ေတာထြက္ ဓမၼစက္ ေဟာႁမြက္လဝါဆုိ

“(ျဗဟၼာနတ္လူအေပၚ ေဒသနာၾကားလိုက္ေသာ္ ကမၻာေလာကေျမျပင္ေပၚ ... သံုးႀကိမ္တိုင္ေအာင္အင္မတန္သာဓုေခၚ) ... (သဟမၸတိ နာမေက မဟာျဗေဟၼဏအေက်ာ္) ... ေကာ႑ညနဲ႔ ဝပၸဘဒၵိ မဟာနာမ္ အႆဇိ ကြ်တ္တမ္း ဝင္ၿပီ ဧဟိ... ဧဟိ... ေခၚ...” ဆုိၿပီး နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္က ေရးဖဲြ႕ပူေဇာ္ခဲ့တဲ့ သီခ်င္းသံေလးကို ၾကားေယာင္မိပါတယ္။

ဒီေန႕မွာ သဟမၸတိျဗဟၼာမင္းရဲ႕ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို စတင္ေဟာေတာ္မူၿပီး ဗုဒၶလမ္းစဥ္ ျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးနဲ႕ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္ကို လူသားမ်ားအား စတင္ေၾကျငာ ေဟာျပဆံုးမေတာ္မူခဲ့တဲ့အတြက္ တရားရတနာ ျဖစ္တဲ့ “ဓမၼ” ဟာ ကမၻာေပၚမွာ စတင္ ထြန္းေတာက္ ေပၚထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။ အရွင္ေကာ႑ညဟာ ပထမဦးဆံုး ေသာတာပန္တည္ၿပီး တရားကို စတင္သိေတာ္မူတဲ့ အရိယာသံဃာေတာ္ ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ “အညာသိေကာ႑ေညာ” (အရင္ဦးဆံုး သိေသာ ေကာ႑ည) လို႕ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ ေခၚဆုိေတာ္မူၿပီး ဧဟိဘိကၡဳ ေခၚေတာ္မူရာက ရဟန္းအသြင္ စတင္တည္ရွိတဲ့အျပင္ ပၪၥဝဂၢီ ငါးဦးထဲက က်န္တဲ့ ေလးဦးျဖစ္တဲ့ အရွင္ဝပၸ၊ အရွင္ဘဒၵိယ၊ အရွင္မဟာနာမ္နဲ႕ အရွင္ အႆဇိတို႕လည္း ရဟန္းအျဖစ္ကို ဆက္လက္ရရွိခဲ့တာမုိ႕ သံဃာရတနာျဖစ္တဲ့ “သံဃာ” အစုအေဝးလည္း စတင္ေပၚထြန္းရာေန႕ျဖစ္တဲ့အတြက္ သာသနာ့ သမုိင္းမွာ အေရးပါလွပါတယ္။

ဒီသီခ်င္းေလးနဲ႕ တဆက္တည္းမွာပဲ “သေႏၶ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ ေဟာႁမြက္လဝါဆုိ” ဆုိတဲ့ ဝါဆိုလျပည့္ေန႕နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သံေပါက္ေလးကို သြားသတိရမိပါတယ္။

သာသနာသမိုင္းနဲ႕ ဗုဒၶဝင္မွာ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႕ ပတ္သက္ေနတဲ့ ထူးထူးျခားျခား လျပည့္ေန႕ ႏွစ္ေန႕ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႕ေတြ ကေတာ့ ကဆုန္လျပည့္ေန႕နဲ႕ ဝါဆိုလျပည့္ေန႕ပါပဲ။ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ကိုေတာ့ “ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႕” လုိ႕ ေခၚၾကၿပီး ဝါဆုိလျပည့္ေန႕ကိုေတာ့ “သေႏၶ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ ေဟာႁမြက္လဝါဆုိ” ဆုိတဲ့ သံေပါက္ေလးနဲ႕ အမွတ္သညာျပဳၾကပါတယ္။

ကဆုန္လျပည့္ေန႕ရဲ႕ ထူးျခားမႈက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ဘဝေတာ္နဲ႕ ပတ္သက္ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားဘဝနဲ႕ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႕မွာ ဖြားျမင္ေတာ္မူပါတယ္၊ တခါ မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ ဗုဒၶဟူးေန႕မွာ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားရွင္ အျဖစ္ ပြင့္ေတာ္မူၿပီး မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ အဂၤါေန႕မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူပါတယ္။

ဝါဆုိလျပည့္ေန႕ကေတာ့ ဓမၼနဲ႕ ပိုၿပီးပတ္သက္သလို ကနဦး အေျခစတင္တည္ျခင္းသေဘာလည္း ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရ ပါမယ္။ မယ္ေတာ္ မဟာမာယာေဒဝီရဲ႕ ဝမ္းၾကာတုိက္မွာ ပဋိသေႏၶယူတာ၊ သားေတာ္ရာဟုလာ ဖြားျမင္ေတာ္မူတဲ့ေန႕မွာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးကိုျမင္ၿပီး ေတာထြက္ေတာ္မူတာ၊ ဘုရားအျဖစ္ ပြင့္ေတာ္မူ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ လူသားေတြကို ဓမၼကို ေဟာျပၿပီး သံဃာရတနာ စတင္ျဖစ္တည္ေစေတာ္မူခဲ့တာ အားလံုးဟာ ဝါဆိုလျပည့္ေန႕ ေတြခ်ည္းပါပဲ။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ျဖစ္ေတာ္စဥ္ေတြဟာ ေန႕ခုနစ္ေန႕အျဖစ္ တည္ရွိေနပါတယ္။ ဒီေန႕ေတြကို “နံေတာ္စဥ္” လို႕လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ ပဋိသေႏၶယူတဲ့ေန႕ကေနစၿပီး ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေတာ္မူတဲ့ေန႕အထိ ေန႕နံအစဥ္အတုိင္းပါ။ ဒီေန႕ေတြကို အစဥ္အတုိင္း “မ-သိ-ၾက-လွ်င္-ေတြး-ဆ-ဦး” လို႕ အတိုေကာက္မွတ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒီနံေတာ္စဥ္အေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ အဂၤဝိဇၨာ ဆရာေတြ ေဟာကိန္းထုတ္တတ္ၾကပါတယ္။ အဂၤဝိဇၨာပညာရပ္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ က႑အျဖစ္ ပါဝင္ေနတယ္လို႕ သိရပါတယ္။

“မ-သိ-ၾက-လွ်င္-ေတြး-ဆ-ဦး” ဆုိတဲ့ နံေတာ္စဥ္ အတိုေကာက္ စကားလံုးေတြက နံသင့္သခ်ၤာနည္းအတုိင္း မွတ္ထား တာပါ။ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ေတြကေတာ့ -
ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာေန႕ (မ = ၾကာသပေတး၊ ဝါဆုိလျပည့္)
ဖြားေတာ္မူေသာေန႕ (သိ = ေသာၾကာ၊ ကဆုန္လျပည့္)
ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႕ (ၾက = တနလၤာ၊ ဝါဆုိလျပည့္)
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာေန႕ (လွ်င္ = ဗုဒၶဟူး၊ ကဆုန္လျပည့္)
ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူေသာေန႕ (ေတြး = စေန၊ ဝါဆုိလျပည့္)
ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာေန႕ (ဆ = အဂၤါ၊ ကဆုန္လျပည့္)
ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေတာ္မူေသာေန႕ (ဦး =တနဂၤေႏြ၊ ကဆုန္လဆုတ္) ... ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီ နံေတာ္စဥ္ကို ေက်းဇူးရွင္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ခုနစ္ေန႕ဘုရားရွိခိုး ဆုိၿပီး လကၤာေလး ဖဲြ႕ၿပီး ပူေဇာ္ထား ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ ငယ္ငယ္ကေတာ့ ေက်ာင္းမွာ ဆုိရသလို က်ေနာ့္ရဲ႕ ဖြားဖြားႀကီး ႏႈတ္တိုက္သင္ေပးထားလို႕ ငယ္ငယ္ ကတည္းက အလြတ္ရခဲ့ ပါတယ္။ ခုေတာ့ အဲဒီ အေလ့အထေတြ ေပ်ာက္ကုန္ၿပီ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လယ္တီ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ခုနစ္ေန႕ ဘုရားရွိခိုးကို မသိေသးတဲ့ လူငယ္ေတြလည္း သိရေအာင္၊ သိၿပီးသား လူႀကီးလူငယ္မ်ားလည္း ၾကည္ညိဳပူေဇာ္ႏိုင္ေအာင္ တလက္စတည္း ျပန္လည္ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ (၇)ေန႔ ဘုရားရွိခိုးႏွင့္ ကန္ေတာ့ဆုေတာင္းခန္း

ပဋိသေႏၶယူေသာေန႕

သံုးလူ႕ရွင္ပင္၊ ကၽြန္႔ထိပ္တင္၊
ေသာင္းခြင္ စၾကာဝဠာ၊
နတ္ျဗဟၼာတို႔၊ ညီညာ႐ံုးစု၊
ေတာင္းပန္မႈေၾကာင့္၊ ရတုနဂို၊
ရႊန္းရႊန္းစိုသည္၊ ဝါဆိုလျပည့္၊
ႂကြက္မင္းေန႔ဝယ္၊
ခ်မ္းေျမ့ၾကည္ျဖဴ၊ သေႏၶယူသည္၊
နတ္လူၿငိမ္းဖို႔ ကိန္းပါကို ... ။

ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာေန႕

သေႏၶယူကာ၊ ဆယ္လၾကာေသာ္၊
မဟာသကၠရာဇ္၊ ေျခာက္ဆယ့္ရွစ္ၾကံဳ၊
ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔ဝယ္၊
ခ်မ္းေျမ့စံုစီ၊ လုမၺိနီ၌၊
မဟီလႈိက္ဆူ၊ ဖြားေတာ္မူသည္၊
နတ္လူေအာင္ၿမိဳ႕လမ္းပါကို ... ။

ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႕

ဖြားျမင္ေျမာက္ေသာ္၊ ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္ရြယ္၊
ပ်ိဳႏုနယ္၌၊ သံုးသြယ္ေရႊနန္း၊
သိမ္းျမန္းၿပီးလစ္၊ ဆယ့္သံုးႏွစ္လွ်င္၊
ဘံုးသစ္လွ်ံလူ၊ စံေတာ္မူ၍၊
ရြယ္မူႏုၿဖိဳး၊ ႏွစ္ဆဲ့ကိုးဝယ္၊
ေလးမ်ိဳးနိမိတ္၊ နတ္ျပဟိတ္ေၾကာင့္၊
ေရႊစိတ္ျငင္ၿငိဳ၊ သံေဝပိုက၊
ဝါဆုိလျပည့္၊ က်ားမင္းေန႔ဝယ္၊
ခ်မ္းေျမ့ရဂံု၊ ေတာရပ္လႈံသည္၊
စံုၿမိဳင္ပင္ရိပ္ခန္းမွာကို ... ။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာေန႕

ေတာရပ္ၿမိဳင္ေပၚ၊ ေျခာက္ႏွစ္ေပ်ာ္၍၊
ခါေတာ္တစ္ဖံု၊ ပြင့္ခ်ိန္ႀကံဳက၊
ကဆုန္လျပည့္၊ ဆင္မင္းေန႔ဝယ္၊
ေျမ့ပရေမ၊ ပလႅင္ေဗြထက္၊
ေရႊေညာင္ေတာ္ႀကီး၊ ဗိတာန္ထီးႏွင့္၊
မၿငီးၾကည္ျဖဴ၊ ေနေတာ္မူလ်က္၊
ရန္ျမဴခပင္း၊ အမိုက္သင္းကို၊
အရွင္းပယ္ေဖ်ာက္၊ အလင္းေပါက္က၊
ထြန္းေတာက္ဘုန္းေတာ္၊ ေသာင္းလံုးေက်ာ္သည္၊
သံုးေဖာ္လူတို႔ ျငမ္းပါကို ... ။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူေသာေန႕

ဘုရားျဖစ္ခါ၊ မိဂဒါသို႔၊
စၾကာေရႊဘြား၊ ျဖန္႔ခ်ီသြား၍၊
ငါးပါးဝဂၢီ၊ စံုအညီႏွင့္၊
မဟီတစ္ေသာင္း၊ တိုက္အေပါင္းမွ၊
ခေညာင္းကပ္လာ၊ နတ္ျဗဟၼာအား၊
ဝါဆိုလျပည့္၊ စေနေန႔ဝယ္၊
ေႂကြ႕ေႂကြ႕လွ်ံတက္၊ ဓမၼစက္ကို၊
မိန္႔ႁမြက္ေထြျပား၊ ေဟာေဖာ္ၾကားသည္၊
တရားနတ္စည္ ရြမ္းတယ္ကို ... ။

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာေန႕

တရားနတ္စည္၊ ေဆာ္ရြမ္းလည္က၊
သံုးမည္ဘံုသိုက္၊ တစ္ေသာင္းတိုက္ဝယ္၊
ကၽြတ္ထိုက္သသူ၊ နတ္ လူ ျဗဟၼာ၊
သတၱဝါကို၊ ေခမာေသာင္သို႔၊
ေဖာင္ကူးတို႔ျဖင့္၊ ေဆာင္ပို႔ၿပီးကာ၊
ဝါေလးဆယ့္ငါး၊ သက္ကားရွစ္ဆယ္၊
စံုျပည့္ႂကြယ္က၊ ရာေလးဆယ့္ရွစ္၊
သကၠရာဇ္ဝယ္၊ နယ္မလႅာတိုင္း၊
စံႏႈိင္းမယုတ္၊ ကုႆိႏၷာရံု၊
အင္ၾကင္းစံု၌၊ ကဆုန္လျပည့္၊
အဂၤါေန႔ဝယ္၊ ခ်မ္းေျမ့နိဗၺဴ၊
စံေတာ္မူသည္၊
ဝွန္းဆူေသာင္းလံုးေက်ာ္တယ္ကို ... ။

ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေတာ္မူေသာေန႕

နိဗၺဴစံၿပီ၊ ရႈမအီသား၊
သဂႌေရႊေလွာ္၊ အေလာင္းေတာ္ကို၊
ထိုေရာ္ကဆုန္၊ လဆုတ္ၾကံဳ၍၊
ဂဠဳန္ေန႔ဝယ္၊ ခိုးေငြ႕မေႏွာ၊
ဓာတ္ေတေဇာလွ်င္၊ ရွင္ေစာဉာဏ္စက္၊
ဓိ႒ာန္ခ်က္ျဖင့္၊ လွ်ံတက္ေကာ္ေရာ္၊
မီးပူေဇာ္သည္၊
ေမြေတာ္ရွစ္စိတ္ႂကြင္းတယ္ကို ... ။

ကန္ေတာ့ဆုေတာင္းခန္း

ထိုခုႏွစ္ေန႔၊ သာခ်မ္းေျမ့ကို၊
ေဆြ႕ေဆြ႕ၾကည္ျဖဴ၊ အာ႐ံုယူလ်က္၊
သံုးလူတို႔နတ္၊ ျမတ္ထက္ျမတ္သား၊
ကိုယ္ေတာ္ဘုရားကို၊ သံုးပါးမြန္စြာ၊
ဝႏၵနာႏွင့္၊ သဒၵါၿဖိဳးၿဖိဳး၊
ကၽြန္ရွိခိုးသည္ ...
ေကာင္းက်ိဳးခပ္သိမ္း ႂကြယ္ေစေသာ္ ... ။

ႏွလံုးစိတ္ဝမ္း ေအးခ်မ္းၾကပါေစ ...

ဟယ္ရီလြင္