ျမန္မာကဗ်ာဆိုတာ ဂ်ိဳ (ခ်ိဳ)နဲ႔လား (၉)
႐ွစ္လံုးဖဲြ႔ျမန္မာကဗ်ာ
ဒီကဗ်ာအမ်ိဳးအစားကေတာ့ ပါဠိဘာသာမွာ တပါဒကိုအကၡရာရွစ္လံုးစီအညီထားၿပီးဖဲြ႔ဆိုတဲ့ အႏု႒ဘဆန္း မ်ိဳးကို ရွစ္လံုးဖဲြ႔ (ဘဲြ႔) ပါဠိဂါထာလို႔ေခၚသလိုဘဲ ျမန္မာဘာသာမွာလဲ (၈)လံုးစီအညီ ဖဲြ႔ဆိုတဲ့ကဗ်ာမို႔ ရွစ္လံုးဖဲြ႔ျမန္မာကဗ်ာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေ႐ွးေခတ္စာေပေတြမွာ မေတြ႔ရဘဲ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၈၅ခုႏွစ္ မွာ ဒဂုန္မဂၢဇင္းႀကီးရဲ့ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေလာကီေလာကုတ္စြယ္စံုရ ဆရာလယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီး (မဟာ၀ိဇၨာ) က ပါဠိဂါထာေတြကေန ထြင္ခဲ့တဲ့ကဗ်ာ ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုၾကသလို မႏၱေလးၿမိဳ႕ ပထမ မဟာ၀ိသုဒၶါရာမဆရာေတာ္ က ဆိဒၵပိဓါနဒီပနီက်မ္းမွာ အစထြင္ေရးသားၿပီး ေနာက္မွ လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီးက အထူးျပဳေရးသားရာက လူသိမ်ားလာခဲ့တယ္လို႔ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းႀကီးက ဆုိပါတယ္။ ကဗ်ာဖဲြ႔နည္းနိသ်ည္းထဲမွာေတာ့ လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီး က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ က်ိဳကၠစံ ေ႐ႊက်င္တိုက္ ဂဏ၀ါစက အ႐ွင္နာဂ၀ံသ (ေနာင္ ဗုဒၶ၀င္ ဦးထြန္းစိန္) နဲ႔ ဟသၤာတၿမိဳ႕၊ မဟာဒြါရနိကာယဂိုဏ္း၀င္ လယ္တီေက်ာင္းတိုက္ ဂဏ၀ါစက အ႐ွင္ ခမာ၀ုဓ တို႔ ဖဲြ႔ဆိုေရးသားထားတဲ့ ပါဠိဂါထာ အဆန္းအၫြန္႔ကေလး ႏွစ္ပုိဒ္ကို အရက်က္နည္းယူၿပီး ျမန္မာကဗ်ာမွာလည္း ဒီလိုဖဲြ႔ရင္ ေကာင္းမယ္ဆိုၿပီး ဖဲြ႔ဆိုခဲ့တယ္ ရယ္လို႔ ေဖၚျပထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ဒီကဗ်ာစပ္နည္း ဥပေဒသေတြကေတာ့ ....
၁။ အပိုဒ္ ေလးပိုဒ္ ထားရပါမယ္။
၂။ တပိုဒ္မွာ အကၡရာ ၈လံုးစီထားၿပီး ပထမသံုးပိုဒ္ကို ေလးလံုးတ၀က္စီ၊ ေနာက္ဆံုးအပိုဒ္ကို ၃လံုးတပိုင္း၊ ၅လံုးတပိုင္း ႏွစ္ပိုင္းခဲြရပါမယ္။
၃။ ပထမသံုးပိုဒ္မွာ ၄လံုးေျမာက္နဲ႔ ၆လံုးေျမာက္ စာလံုးေတြ ကာရန္ညီရပါမယ္။ လဟုကာရန္ခ်ည္းဘဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ ဒီကာရန္ေတြဟာ တပိုဒ္နဲ႔ေနာက္တပိုဒ္ ညီစရာမလိုပါ။
၄။ ေနာက္ဆံုး အပိုဒ္မွာ ၃လံုးေျမာက္နဲ႔ ၅လံုးေျမာက္ စာလံုးေတြ ကာရန္ညီရပါမယ္။ လဟုကာရန္ ခ်ည္းဘဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ အေပၚပိုဒ္က ၀မ္းတြင္းကာရန္ေတြနဲ႔ ညီဖို႔မလိုပါ။
၅။ အပိုဒ္ေလးပိုဒ္လံုးရဲ့ အဆံုးကာရန္ေတြ ညီရပါမယ္။ ဂ႐ုကာရန္ခ်ည္းဘဲ ျဖစ္ရပါမယ္။
၆။ ၇လံုးေျမာက္စာလံုးေတြမွာ ဂ႐ု၊ လဟု တလွည့္စီ အသံယူရပါမယ္။ (ဂ႐ု နဲ႔ စေလ့႐ွိပါတယ္)။
ေအာက္က ပံုစံကိုၾကည့္ပါ။
- - - + - + - *
- - - x - x - *
- - - #- # - *
- - @ - @ - - *
ဒီမွာျပထားတဲ့အတိုင္း + x # @ အမွတ္အသားေတြဟာ တပိုဒ္ခ်င္းမွာဘဲ ကာရန္ညီဖို႔လိုၿပီး အခ်င္းခ်င္း တပိုဒ္နဲ႔တပိုဒ္ ကာရန္ညီဖို႔မလုိပါဘူး။ * အမွတ္အသားျပထားတဲ့ ပိုဒ္ဆံုးကာရန္ေတြသာ တပိုဒ္နဲ႔တပိုဒ္ ညီရပါမယ္။
နမူနာကဗ်ာေတြကို ၾကည့္ပါ။ ဂ႐ု၊ လဟု ထားပံုကိုပါ ျပလိုက္ပါတယ္။
ေ႐ွးခါကပ္ေဟာင္း၊ မေကာင္းကံေဆာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
တံငါမ်ိဳးဇာတ္၊ ျဖစ္လတ္သေရာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
ငါးတုိ႔ဥေကၡာင္း၊ ထုေထာင္းျမင္ေသာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
၀မ္းေျမာက္မိ၊ လိုက္ဘိ ၀ိပါက္ေတာ္။ ။ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
၀ိဇၨာဉာဏ္စက္၊ သံလွ်က္ကိုကိုင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
ေမာဟဖိစီး၊ ရိပ္ႀကီးဂႏုိင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
ဒိ႒ိခိုေသာ၊ ထိုေတာကိုခ်ိဳင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
အမွန္သိ၊ သႏၱိဘံုသို႔တိုင္။ ။ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီး စေရးခဲ့တုန္းက 'တတိယပိုဒ္' မွာ ေလးလံုးေျမာက္အစား သံုးလံုးေျမာက္ အလံုုးကို ၆လံုးေျမာက္အလံုးနဲ႔ ကာရန္ယူခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ေအာက္က နမူနာေတြကို ၾကည့္ပါ။
႐ူပံဤ႐ုပ္၊ ေရျမႇဳပ္သ႑ာန္၊
အနိစၥဘဲ၊ မၿမဲအမွန္၊
မကင္းဘဲ မို႔၊ ဆင္းရဲ ပူပန္၊
အနတၱ၊ မွတ္ၾကဧ၀ကန္။ ။
၀ိပါက္ေရာက္ေရး၊ ေၾကာက္ေသြးတုန္ဖြယ္၊
ဘုရားေသာ္လည္း၊ ေ႐ွာင္လႊဲမလြယ္၊
ေတြ႔ႀကံဳၿမဲ မို႔၊ တ၀ဲ လယ္လယ္၊
မလြတ္ေသး၊ ၀ဋ္ေၾကြးခက္လွတယ္။ ။
ေနာက္ပိုင္း ၀ိပါက္ေတာ္၁၂ခန္းဖဲြ႔၊ သံေ၀ဂဖဲြ႔ ေတြကိုေရးမွသာ ပထမ ၃ပုိဒ္လံုးကို ပံုစံတူ ကာရန္ယူတယ္ လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တတိယပိုဒ္မွာေတာ့ ၃-၆ ကာရန္ယူလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီနည္းကိုဘဲ အဆန္း၊ အကြန္႔၊ အၫြန္႔ေတြထည့္ထားတဲ့ ဟသၤာတၿမိဳ႕ အထက္တန္းေက်ာင္းဆရာႀကီး ဦးဘထြန္းက ျမစ္ေကြ႔ဆရာေတာ္ပ်ံလြန္ေတာ္မူစဥ္က စပ္ဆိုထားတဲ့ ၈လံုးဖဲြ႔ ကဗ်ာတပိုဒ္မွာ ...
၀င္း၀ါေနသို႔၊ ဟသၤာေ႐ႊၿမိဳ႕၊ မခ်ိဳ႕ထင္ေပၚ၊
ေကာင္းၿမိဳက္လွစ္၍၊ ေခ်ာင္းတိုက္ျမစ္ေကြ႔၊ ခ်မ္းေျမ့သူေပ်ာ္၊
ေနၿမဲခိုက္၀ယ္၊ ေ႐ႊသဲလိႈက္ဖြယ္၊ တကယ္ႀကံဳေသာ္၊
မရဏမင္း၊ ၾကမၼာယြင္း၊ အတင္းေဆာင္ယူေခၚ။ ။
ဒီကဗ်ာမွာေတာ့ မူလ (၈)လံုးရဲ့ေ႐ွ႕မွာ နေဘေလးလံုးထပ္ထည့္ၿပီး တြန္႔ထားလုိ႔ ထပ္တြန္႔(၈)လံုးဖဲြ႔ လို႔ေခၚပါ တယ္။
႐ိုး႐ိုး (၈)လံုးဖဲြ႔ကဗ်ာကိုဘဲ နေဘထပ္ၿပီးေရးထားတာကိုေတာ့ နေဘ(၈)လံုးဖဲြ႔လို႔ေခၚပါတယ္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္က ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွာ ဆရာသာကီေဆြက 'ဗိုလ္ခ်ဳပ္တုိင္' ၈လံုးဖဲြ႔ ကဗ်ာမွာ ...
လြတ္လပ္ပါၿပီ၊ ထြတ္ျမတ္ဇာနည္၊
ဂ်ဴဘလီနန္းမွ၊ လွမ္းလို႔ရည္၊
ေသြးနဲ႔ျပန္လည္၊ ေပးခဲ့ျမန္ျပည္၊
ေမွ်ာ္ကာငဲ့၊ ျပန္လွည့္ၾကည့္ေစသည္။ ။
ဆိုၿပီး အပိုဒ္ထက္၀က္ခ်င္း နေဘထပ္ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယပိုဒ္ကို ေတာ့ (၅)လံုးနဲ႔ (၃)လံုး တပိုင္းစီ ခဲြထား ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ကာရန္ေတြကိုလည္း ပိုဒ္ဆက္ကာရန္အျဖစ္ ပထမပိုဒ္အဆံုးနဲ႔ ဒုတိယပိုဒ္က (၃)လံုးေျမာက္နဲ႔ ျပန္ခ်ိတ္ပါတယ္။ ဒီဆရာကဘဲ ေနာက္တပုဒ္မွာ ...
ဤဘ၀တုိ၀ယ္၊ မၾကည္ျမပိုတယ္၊
ပီယကိုပယ္လို႔ ေနေတာ့မယ္၊
စိုးနဲ႔ေမရယ္၊ မိုးနဲ႔ေျမကြယ္၊
ထိေစအံုး၊ ေမာင္မုန္းစိတ္မလယ္။ ။
သုေမဓါသြင္၊ ခုေနခါလွ်င္၊
ဆုေခြၽကာဆင္လို႔ ေနေတာ့ခ်င္၊
ေနာက္ဘ၀ဟုိတြင္၊ ေထာက္ဆပို႐ႊင္၊
အတိုးခ်၊ ႐ိုးက်ေပါင္းမယ္ခင္။ ။
သုမိတၱာလို၊ မႈက်ိတ္ကာမ်ိဳ၊
ခုစိတ္မွာခ်ိဳလို႔ ေနေတာ့ပ်ိဳ၊
ဟိုေတာ့တခို၊ မ်ိဳေတာ့မလို၊
နိဗၺာန္စဲြ၊ မခဲြပါေတာ့ပ်ိဳ။ ။
ဒီကဗ်ာမွာ နေဘယူထားလို႔ ဆုိရတာေကာင္းသေလာက္ ေရးရတာခက္ပါတယ္။ ဒါေလာက္ဆို ရွစ္လံုးဖဲြ႔ ျမန္မာကဗ်ာေတြအေၾကာင္း သိေလာက္ပါၿပီ။ ဒီေတာ့ အခ်ိဳးကဗ်ာေတြအေၾကာင္းဆက္ခ်င္ပါတယ္။
နမူနာကဗ်ာေတြကို ၾကည့္ပါ။ ဂ႐ု၊ လဟု ထားပံုကိုပါ ျပလိုက္ပါတယ္။
ေ႐ွးခါကပ္ေဟာင္း၊ မေကာင္းကံေဆာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
တံငါမ်ိဳးဇာတ္၊ ျဖစ္လတ္သေရာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
ငါးတုိ႔ဥေကၡာင္း၊ ထုေထာင္းျမင္ေသာ္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
၀မ္းေျမာက္မိ၊ လိုက္ဘိ ၀ိပါက္ေတာ္။ ။ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
၀ိဇၨာဉာဏ္စက္၊ သံလွ်က္ကိုကိုင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
ေမာဟဖိစီး၊ ရိပ္ႀကီးဂႏုိင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
ဒိ႒ိခိုေသာ၊ ထိုေတာကိုခ်ိဳင္၊ - - - လဟု၊ - လဟု ဂ႐ု ဂ႐ု၊
အမွန္သိ၊ သႏၱိဘံုသို႔တိုင္။ ။ - - - လဟု၊ - လဟု လဟု ဂ႐ု၊
လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီး စေရးခဲ့တုန္းက 'တတိယပိုဒ္' မွာ ေလးလံုးေျမာက္အစား သံုးလံုးေျမာက္ အလံုုးကို ၆လံုးေျမာက္အလံုးနဲ႔ ကာရန္ယူခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ေအာက္က နမူနာေတြကို ၾကည့္ပါ။
႐ူပံဤ႐ုပ္၊ ေရျမႇဳပ္သ႑ာန္၊
အနိစၥဘဲ၊ မၿမဲအမွန္၊
မကင္းဘဲ မို႔၊ ဆင္းရဲ ပူပန္၊
အနတၱ၊ မွတ္ၾကဧ၀ကန္။ ။
၀ိပါက္ေရာက္ေရး၊ ေၾကာက္ေသြးတုန္ဖြယ္၊
ဘုရားေသာ္လည္း၊ ေ႐ွာင္လႊဲမလြယ္၊
ေတြ႔ႀကံဳၿမဲ မို႔၊ တ၀ဲ လယ္လယ္၊
မလြတ္ေသး၊ ၀ဋ္ေၾကြးခက္လွတယ္။ ။
ေနာက္ပိုင္း ၀ိပါက္ေတာ္၁၂ခန္းဖဲြ႔၊ သံေ၀ဂဖဲြ႔ ေတြကိုေရးမွသာ ပထမ ၃ပုိဒ္လံုးကို ပံုစံတူ ကာရန္ယူတယ္ လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တတိယပိုဒ္မွာေတာ့ ၃-၆ ကာရန္ယူလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီနည္းကိုဘဲ အဆန္း၊ အကြန္႔၊ အၫြန္႔ေတြထည့္ထားတဲ့ ဟသၤာတၿမိဳ႕ အထက္တန္းေက်ာင္းဆရာႀကီး ဦးဘထြန္းက ျမစ္ေကြ႔ဆရာေတာ္ပ်ံလြန္ေတာ္မူစဥ္က စပ္ဆိုထားတဲ့ ၈လံုးဖဲြ႔ ကဗ်ာတပိုဒ္မွာ ...
၀င္း၀ါေနသို႔၊ ဟသၤာေ႐ႊၿမိဳ႕၊ မခ်ိဳ႕ထင္ေပၚ၊
ေကာင္းၿမိဳက္လွစ္၍၊ ေခ်ာင္းတိုက္ျမစ္ေကြ႔၊ ခ်မ္းေျမ့သူေပ်ာ္၊
ေနၿမဲခိုက္၀ယ္၊ ေ႐ႊသဲလိႈက္ဖြယ္၊ တကယ္ႀကံဳေသာ္၊
မရဏမင္း၊ ၾကမၼာယြင္း၊ အတင္းေဆာင္ယူေခၚ။ ။
ဒီကဗ်ာမွာေတာ့ မူလ (၈)လံုးရဲ့ေ႐ွ႕မွာ နေဘေလးလံုးထပ္ထည့္ၿပီး တြန္႔ထားလုိ႔ ထပ္တြန္႔(၈)လံုးဖဲြ႔ လို႔ေခၚပါ တယ္။
႐ိုး႐ိုး (၈)လံုးဖဲြ႔ကဗ်ာကိုဘဲ နေဘထပ္ၿပီးေရးထားတာကိုေတာ့ နေဘ(၈)လံုးဖဲြ႔လို႔ေခၚပါတယ္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္က ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွာ ဆရာသာကီေဆြက 'ဗိုလ္ခ်ဳပ္တုိင္' ၈လံုးဖဲြ႔ ကဗ်ာမွာ ...
လြတ္လပ္ပါၿပီ၊ ထြတ္ျမတ္ဇာနည္၊
ဂ်ဴဘလီနန္းမွ၊ လွမ္းလို႔ရည္၊
ေသြးနဲ႔ျပန္လည္၊ ေပးခဲ့ျမန္ျပည္၊
ေမွ်ာ္ကာငဲ့၊ ျပန္လွည့္ၾကည့္ေစသည္။ ။
ဆိုၿပီး အပိုဒ္ထက္၀က္ခ်င္း နေဘထပ္ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယပိုဒ္ကို ေတာ့ (၅)လံုးနဲ႔ (၃)လံုး တပိုင္းစီ ခဲြထား ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ကာရန္ေတြကိုလည္း ပိုဒ္ဆက္ကာရန္အျဖစ္ ပထမပိုဒ္အဆံုးနဲ႔ ဒုတိယပိုဒ္က (၃)လံုးေျမာက္နဲ႔ ျပန္ခ်ိတ္ပါတယ္။ ဒီဆရာကဘဲ ေနာက္တပုဒ္မွာ ...
ဤဘ၀တုိ၀ယ္၊ မၾကည္ျမပိုတယ္၊
ပီယကိုပယ္လို႔ ေနေတာ့မယ္၊
စိုးနဲ႔ေမရယ္၊ မိုးနဲ႔ေျမကြယ္၊
ထိေစအံုး၊ ေမာင္မုန္းစိတ္မလယ္။ ။
သုေမဓါသြင္၊ ခုေနခါလွ်င္၊
ဆုေခြၽကာဆင္လို႔ ေနေတာ့ခ်င္၊
ေနာက္ဘ၀ဟုိတြင္၊ ေထာက္ဆပို႐ႊင္၊
အတိုးခ်၊ ႐ိုးက်ေပါင္းမယ္ခင္။ ။
သုမိတၱာလို၊ မႈက်ိတ္ကာမ်ိဳ၊
ခုစိတ္မွာခ်ိဳလို႔ ေနေတာ့ပ်ိဳ၊
ဟိုေတာ့တခို၊ မ်ိဳေတာ့မလို၊
နိဗၺာန္စဲြ၊ မခဲြပါေတာ့ပ်ိဳ။ ။
ဒီကဗ်ာမွာ နေဘယူထားလို႔ ဆုိရတာေကာင္းသေလာက္ ေရးရတာခက္ပါတယ္။ ဒါေလာက္ဆို ရွစ္လံုးဖဲြ႔ ျမန္မာကဗ်ာေတြအေၾကာင္း သိေလာက္ပါၿပီ။ ဒီေတာ့ အခ်ိဳးကဗ်ာေတြအေၾကာင္းဆက္ခ်င္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment